Επιστροφή στον «ύποπτο κόσμο» του Twin Peaks
«Θα σε δω ξανά σε 25 χρόνια» ήταν η τελευταία φράση του πολυσυζητημένου Twin Peaks, της πιο cult τηλεοπτικής σειράς όλων των εποχών.
«Η τσίχλα που σου αρέσει θα έρθει ξανά στη μόδα» (μια από τις αγαπημένες φράσεις του σίριαλ) ήταν το σιβυλλικό tweet που έγραψε ο σεναριογράφος-σκηνοθέτης David Lynch για να αναγγείλει την επιστροφή της στους τηλεοπτικούς δέκτες . Η σειρά θα επιστρέψει στις 21 Μαϊου για 9 επεισόδια που θα τα σκηνοθετήσει όλα ο ίδιος ο Lynch
Dear Twitter Friends: That gum you like is going to come back in style! #damngoodcoffee
— David Lynch (@DAVID_LYNCH) October 3, 2014
Σόρι, αλλά τι είναι το Τwin Ρeaks;
To Twin Peaks ήταν μια τηλεοπτική σειρά του θρύλου του σουρεαλιστικού σινεμά David Lynch (μεταξύ άλλων, πολυβραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες) και του συγγραφέα Mark Frost.
H σειρά ξεκίνησε να προβάλλεται στην τηλεόραση (και στην ΕΡΤ με τον τίτλο «ο ύποπτος κόσμος του Twin Peaks) στις αρχές της δεκαετίας του ’90, πριν από 24 δηλαδή χρόνια. Ακόμα πριν προβληθεί η σειρά στην τηλεόραση ο πίλότος της ήταν διαθέσιμος σε βιντεοκασέτα VHS.
Το πρώτο επεισόδιο έσπασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ τηλεθέασης στις ΗΠΑ και την παρακολούθησαν 35 εκατομμύρια τηλεθεατές.
Η μικρή οθόνη πάντως αποδείχτηκε αδύνατο να υποτάξει την «ατίθαση ματιά» του David Lynch. Η σειρά άρχισε να γίνεται όλο και πιο «περίεργη» σε κάθε επεισόδιο δημιουργώντας σύγχυση στο mainstream κοινό που περίμενε το στόρι να ακολουθήσει μια καθιερωμένη και κατανοητή φόρμουλα.
Αποτέλεσμα ήταν η τηλεθέαση να αρχίσει να πέφτει πιο γρήγορα και από τα δημοσκοπικά ποσοστά του ΠΑΣΟΚ μετά το 2010. Η σειρά κατάφερε να φτάσει στον δεύτερο κύκλο της ο οποίος όμως για αρκετούς ήταν καλύτερο να μην υπήρχε, καθώς κατά γενική παραδοχή ήταν αρκετά υποδεέστερος σε ποιότητα από τον πρώτο.
Ήταν το Τwin Ρeaks πραγματικά τόσο καλό; Οι ταινίες του Lynch είναι κάπως ακαταλαβίστικες
Το Τwin Ρeaks -και συγκεκριμένα ο πρώτος κύκλος της- είναι ίσως η καλύτερη τηλεοπτική σειρά όλων των εποχών. Αυτό είναι πάντως κάτι το υποκειμενικό. Η ταινία κατάφερε να πάρει Χρυσή Σφαίρα καλύτερης δραματικής σειράς και αντρικής ερμηνείας αλλά στα βραβεία Έμμυ δεν σάρωσε όπως όλοι περίμεναν –και έπρεπε- παρά τις 14 υποψηφιότητες. Αυτό δείχνει ότι οι προσπάθειες που βρίσκονται μπροστά από την εποχή τους δεν βρίσκουν πάντα την αναγνώριση που τους αξίζει. Με καλλιτεχνικούς όρους ήταν ένα ή δύο βήματα μπροστά από κάθε αντίστοιχη προσπάθεια του παρελθόντος και επηρέασε όσο καμία άλλη την εξέλιξη της τέχνης των τηλεοπτικών σειρών και ταινιών που στο τέλος της δεκαετίας του ’90 και στη νέα χιλιετία κατάφερε να κλείσει το ποιοτικό/πολιτιστικό χάσμα με τον κινηματογράφο και για πολλούς να το ξεπεράσει. To Mullholland Drive του ίδιου σκηνοθέτη πρόσφατα ψηφίστηκε από 177 κινηματογραφικούς κριτικούς από όλο τον κόσμο ως η καλύτερη ταινία του 21ου αιώνα. Η ταινία Twin Peaks: Fire Walk with Me, κυκλοφόρησε μετά το τέλος της σειράς και έδειξε την τελευταία μέρα της ζωής της Laura Palmer αποκαλύπτοντας αρκετά από τα μυστικά και δημιουργώντας άλλα τόσα. Η ταινία δυστυχώς ήταν υποδεέστερη της τηλεοπτικής σειράς.
Δηλαδή τι καλό είχε;
Πρώτον, είχε μια πολύ ωραία μουσική επένδυση από τον Angelo Bandalamenti που έχει στοιχειώσει με τις μελωδίες του όλες τις ταινίες του Lynch.
Δεύτερον, το κάστινγκ της σειράς ήταν εξαιρετικό. Ειδικά οι τρεις νεαρές πρωταγωνίστριες Sherilyn Fenn, Lara Flynn Boyle, και Madchen Amick ήταν όμορφες και δροσερές σαν το νερό της πηγής. Μπορεί να μην έκαναν την καριέρα που πολλοί περίμεναν, αλλά είχαν μια ποιότητα, έναν αέρα (στη σειρά, όχι στις μετέπειτα επιλογές τους) που θύμιζε τις μεγάλες σταρ του Χόλιγουντ.
Τρίτον: Το σενάριο χωρίς να ανακαλύπτει την πυρίτιδα ήταν εξαιρετικά προσεγμένο. Μια μυστηριώδης μικρή πόλη στα σύνορα των ΗΠΑ με τον Καναδά όπου τίποτα δεν είναι ό,τι φαίνεται και όπου όλοι κρύβουν μυστικά. Η σειρά εστιάζει στους χαρακτήρες και τις σχέσεις μεταξύ τους περισσότερο από την πλοκή. Το μοτίβο του φόνου μιας νεαρής κοπέλας και το μυστήριο που ξετυλίγεται σιγά-σιγά έχει μια μαγική απλότητα που ακόμα και σήμερα κεντρίζει το ενδιαφέρον.
Στη δεκαετία του ’90 η φράση-ερώτημα «ποιος σκότωσε τη Laura Palmer;», παρά τη σύντομη ζωή της σειράς είχε αποκτήσει μια ξεχωριστή ερμηνεία σαν κάτι, που ακόμα και όταν είναι μπροστά στα μάτια σου παραμένει ανεξιχνίαστο και για να βρεις τι σημαίνει πρέπει να μάθεις να διαβάζεις ανάμεσα στις γραμμές.
Τέταρτον: Στην αρχή της καριέρας του ο Lynch αντιμετώπιζε την κατηγορία ότι δεν ήταν κάτι παραπάνω από ένας φλαουτίστας που αντί για φλάουτο βαστούσε κάμερα. Ότι δηλαδή έπαιζε το φλάουτό του πολύ ευχάριστα αλλά έβαζε το κάρο μπροστά από το άλογο, τη φόρμα μπροστά από το περιεχόμενο. Οι ταινίες του πάντα είχαν καταπληκτική φωτογραφία, υποβλητική μουσική, εκκεντρικές και υπερβολικές ερμηνείες, διπλά νοήματα αλλά η αποδόμηση του σεναρίου ενώ ήταν πιο δύσκολη π.χ από τις πιο πολιτικοποιημένες ταινίες του Γκοντάρ, δεν είχαν το βάθος που κάποιοι θα περίμεναν ώστε να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες που όλες οι υπόλοιπες πτυχές του φιλμ γεννούσαν.
Αυτό εν μέρει το ανέτρεψε ο Lynch στο Straight Story (που οι εχθροί του χαρακτήρισαν ένα Forrest Gump με τρακτέρ) και το μαγευτικό Mullholland Drive, ίσως την πιο ολοκληρωμένη ταινία του.
Σε κάθε περίπτωση η σειρά από το πρώτο επεισόδιο είχε δεκάδες στοιχεία που φώναζαν ότι πρωτίστως πρόκειται για καλλιτεχνική δημιουργία και όχι για ένα τηλεοπτικό προϊόν.
Πέμπτον: Είναι αυτές οι δεκάδες μικρές λεπτομέρειες και σκηνές που αποτυπώνονται στη μνήμη του θεατή και που κάνουν τη δημιουργία αυτή ξεχωριστή. Η σκηνή που μια εκ των πρωταγωνιστριών δένει με τη γλώσσα της κόμπο το κοτσάνι από το κεράσι, η πρώτη φορά που ο πρωταγωνιστής δοκιμάζει με τον ενθουσιασμό του νεοφώτιστου τον εξαιρετικό καφέ της πόλης από ένα συνηθισμένο εστιατόριο, η τραγωδία του πατέρα της νεκρής κοπέλας και οι κωμικοτραγικές του ενέργειες.
Έκτον: Το κόκκινο δωμάτιο. ΟΙ περισσότεροι θεωρούν ότι δεν ήταν απαραίτητο να υπάρχει καν στη σειρά. Στην πρώτη δοκιμαστική προβολή οι θεατές ενθουσιάστηκαν με την αστυνομική πλοκή και τους ενδιαφέροντες χαρακτήρες μέχρι που ο πρωταγωνιστής πράκτορας του FBI πήγε στο κόκκινο δωμάτιο. Το κόκκινο δωμάτιο είναι ο κόσμος των ονείρων. Εκεί πηγαίνει ο πρωταγωνιστής για να προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσει το υποσυνείδητό του (παίζοντας και με το συλλογικό υποσυνείδητο του Γιουνγκ). Εδώ βρίσκεται και η πηγή των μεταφυσικών στοιχείων της σειράς που βρίσκονται στις παρυφές της επιστημονικής εξήγησης αλλά περισσότερα κοινά στοιχεία έχουν με το Χ-files (σειρά που επίσης επηρεάστηκε από το Τwin Ρeaks όπως και το Lost, το Killing, η Buffy, to Hemlock Grove, το Under the Dome και δεκάδες άλλες σειρές και ταινίες (χαρακτηριστικό το σινεμά του Ταραντίνο). Σε κάθε περίπτωση το κόκκινο δωμάτιο είναι αναπόσπαστο στοιχείο της μυθολογίας της σειράς και μέρος της συνταγής που την έκανε μοναδική.
Αν ήταν καλή για την εποχή της η σειρά, δεν σημαίνει ότι και η συνέχεια θα είναι καλή…
Τα περισσότερα reunion, οι επανασυνδέσεις μετά από πολλά χρόνια η προσπάθεια «γέρων» να επισκεφτούν ξανά τα υλικά από τα οποία έφτιαχναν τα όνειρα της νιότης τους συνήθως μοιάζουν με κακόγουστο αστείο. Συνήθως ο κόσμος απογοητεύεται γιατί οι άνθρωποι μετά από μερικές δεκαετίες πάντα αλλάζουν, όχι μόνο οι καλλιτέχνες και ακόμα περισσότερο οι ίδιοι οι θεατές, αναγνώστες, ακροατές. H προσπάθεια επανεκκίνησης/αναβίωσης εμβληματικών σειρών όπως τα Χ-files απέτυχε παταγωδώς.
Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα θα είναι αξιοπρεπές. Ο David Lynch έχει 7 χρόνια να γυρίσει νέα ταινία, βρίσκεται στη δύση της καριέρας του και με τους ρυθμούς που ακολουθεί η επιστροφή στο Twin Peaks ενδέχεται (ελπίζουμε όχι) να είναι το κύκνειο άσμα του.
Δημήτρης Τζιαντζής