Η νίκη αποκοιμήθηκε στην αγκαλιά της ήττας
Η χθεσινή μέρα του πρώτου γύρου των τοπικών εκλογών ξεκίνησε με μια μικρή έκρηξη ενθουσιασμού (σε μερίδα των ψηφοφόρων) που έφερε το –υπεραισιόδοξο όπως φάνηκε για τον ΣΥΡΙΖΑ- αρχικό αποτέλεσμα των exit poll συνοδευμένο από μια παγωμάρα από τα πολύ υψηλά ποσοστά της Χρυσής Αυγής. Ο ενθουσιασμός αυτός σύντομα μετατράπηκε σε ένα μικρό μούδιασμα όταν φάνηκε ότι το μνημονιακό στρατόπεδο έχει ακόμα αρκετές εφεδρείες και πως πέρα από Αθήνα, Αττική και Πάτρα -όπου ο υποψήφιος του ΚΚΕ έκανε τη μεγάλη έκπληξη- οι «αρχαίοι» μηχανισμοί εξουσίας συνεχίζουν να ασκούν σημαντική επιρροή στις τοπικές κοινωνίες.
Ποιος έχασε και ποιος κέρδισε όμως;
Το 2010 πρώτη δύναμη στις τοπικές εκλογές με σημαντική διαφορά βγήκε το ακόμα κραταιό ΠΑΣΟΚ. Η καραμέλα περί «ανεξάρτητων» υποψηφίων είχε μεγάλη απήχηση στους ψηφοφόρους αλλά ο παλιός δικομματισμός διατηρούσε την εξουσία του. Μην ξεχνάμε ότι το 2010 ακόμα και ο Γιώργος Καμίνης αρχικά ήταν επιφυλακτικός απέναντι στην πρόταση της ΔΗΜΑΡ να είναι υποψήφιος Δήμαρχος στην Αθήνα αν δεν τον στηρίξει και το ΠΑΣΟΚ δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «χωρίς τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ η συζήτηση δεν έχει νόημα»! Τόσο… ανεξάρτητος πια.
2014 It’s the end of Pasok as we know it
Είμαστε στο 2014 και το ΠΑΣΟΚ έχει εξαφανιστεί από τον εκλογικό χάρτη. Οι υποψήφιοι του ΠΑΣΟΚ όμως μπορεί να μη βασιλεύουν πια αλλά οπωσδήποτε ζουν. Οι μάσκες τους και οι κομματικές τους ταυτότητες με τον καιρό αλλάζουν αλλά όχι και τα συμφέροντα που εξυπηρετούν! Τι γίνεται με το κενό που αφήνει πίσω του η πρώτη πολιτική δύναμη των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2010; Αυτό διαχέεται κυρίως στους «ανεξάρτητους» πλέον υποψηφίους, ένα μικρό μέρος παίρνει ο ΣΥΡΙΖΑ και ένα μικρότερο η ΝΔ και άλλες μνημονιακές δυνάμεις.
Μια Ρένα χωρίς φρένα;
Ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει κέρδη αλλά και ζημιές. Το αν ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο μεγάλος νικητής των εκλογών, αν η νίκη του είναι Πύρρειος ή λειψή είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα που αφορά τη διαχείριση του αποτελέσματος. Το σίγουρο είναι ότι η ΝΔ έχασε. Η αποτυχία των υποψηφίων της σε Αθήνα και Αττική να περάσουν έστω στον δεύτερο γύρο είναι αδιαμφισβήτητη. Ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε την πρωτιά στην μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας την Αττική και διεκδικεί με αξιώσεις και τη δημαρχία Αθηνών, πρώτη φορά στην ιστορία της Αριστεράς.
Σύγκριση με τις βουλευτικές του 2012 ή με τις τοπικές του 2010;
«Σε λεκτικές αλχημείες προκειμένου να φέρει στα μέτρα του τα αποτελέσματα του Α’ γύρου των Δημοτικών και Περιφερειακών Εκλογών προχώρησε ο Αλέξης Τσίπρας για να παρακάμψει την πτώση των ποσοστών του κόμματός του στην Περιφέρεια Αττικής και στο Δήμο της Αθήνας».
Αυτό γράφει το επίσημο ηλεκτρονικό όργανο του ΚΚΕ, ο 902. Ο Περισσός δηλώνει ικανοποιημένος από το διπλασιασμό των ποσοστών του σε πολλές περιοχές σε σχέση με τις βουλευτικές του 2012. Ωστόσο δεν συγκρίνονται άμεσα μήλα με πορτοκάλια.
Όντως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να εκφράσει το «ρεύμα αυτοδυναμίας» στις τοπικές εκλογές πλην ελάχιστων εξαιρέσεων. Η άνοδός του είναι τεράστια σε σχέση με το 2010 αλλά από τότε έχουν μετακινηθεί οι «τεκτονικές πλάκες» του πολιτικού συστήματος. Σε σύγκριση με τα ποσοστά των βουλευτικών του Ιούνη του 2012 εμφανίζει πτώση. Ωστόσο οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν ιδιαιτερότητες τις οποίες είναι λάθος να τις αγνοήσεις. Οι τοπικές εκλογές του 2014 με τις εθνικές εκλογές του 2012 ΔΕΝ είναι άμεσα συγκρίσιμες.
Το ΚΚΕ διπλασίασε το ποσοστό του ή υπέστη ήττα;
Το ΚΚΕ μιλάει για αλχημείες του ΣΥΡΙΖΑ όταν κάνει ακριβώς το ίδιο. Προσπερνάει το γεγονός ότι το ΚΚΕ σημείωσε πτώση σε ΟΛΕΣ τις περιφέρειες και τους περισσότερους μεγάλους Δήμους σε σχέση με τις προηγούμενες τοπικές εκλογές. Στον Πειραιά η Ελπίδα Παντελάκη απέσπασε ποσοστό 6,5% από 14,77% το 2010. Στο 7,36% πέφτει Αθήνα μέχρι στιγμής ο Νίκος Σοφιανός του ΚΚΕ από 13,74% που απέσπασε το 2010. Ο Θανάσης Παφίλης είναι στο 10,58% από 14,44% το 2010
Η μεγάλη επιτυχία στην Πάτρα και το γεγονός ότι σε Πετρούπολη (με νέο υποψήφιο Δήμαρχο) και Ικαρία διεκδικεί τους δήμους στο δεύτερο γύρο σώζουν ορισμένα προσχήματα αλλά όχι την παρτίδα.
Η ΑΝΤΑΡΣΙΑ συνεχίζεται
«Οι συνδυασμοί που στηρίζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η αντικαπιταλιστική Αριστερά στις περιφέρειες αναμένεται να προσεγγίσουν τις 120.000 ψήφους, με ποσοστό, που σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, προσεγγίζει το 2,5%. Το γεγονός αυτό δίνει άλλη ποιότητα στην ήττα των κυβερνητικών δυνάμεων, ενώ μπορεί και πρέπει να δώσει αυξημένη αυτοπεποίθηση στο λαϊκό κίνημα στους αγώνα για την ανατροπή» .
Αυτό είναι το πρώτο σχόλιο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για τις τοπικές εκλογές της 18ης Μάη.
Πράγματι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κατάφερε σε συνθήκες πόλωσης να διατηρήσει και στις περισσότερες περιπτώσεις να αυξήσει τις δυνάμεις της. Πάλι η σύγκριση δεν μπορεί να είναι άμεση με τις βουλευτικές του Ιούνη του 2012 που υπέστη μια μικρή πανωλεθρία. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα μπορούσε να ισχυριστεί και αυτή με τη σειρά της πενταπλασιασμό και σε κάποιες περιπτώσεις επταπλασιασμό των δυνάμεων του Ιούνη του 2012. Ωστόσο ούτε αυτό θα ήταν απόλυτα σωστό.
Στην μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας στην Αττική ο συνδυασμός Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αττική συγκεντρώνει 2,08%, σε απόλυτο συνδυασμό ψήφων ίσως ξεπεράσει το αποτέλεσμα του 2010 ωστόσο το ποσοστό της παραμένει ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με το το 2,29% του 2010 (όπου οι πολιτικές συνθήκες ήταν αρκετά διαφορετικές). Πιο υψηλό το ποσοστό του συνδυασμού στο Δυτικό και Κεντρικό τομέα Αθηνών με 2,27% και 2,38%.
Ακόμα πιο αισθητή είναι η πτώση στο Δήμο της Αθήνας με την ΑΝΤΑΡΣΙΑ στις γειτονιές να συγκεντρώνει και πάλι ένα πολύ αξιοπρεπές ποσοστό (1,96% που υπολείπεται αρκετά ωστόσο από το 2,87% που συγκέντρωσε τελικά ο συνδυασμός το 2010).
Στις υπόλοιπες περιφέρειες οι δυνάμεις που υποστηρίζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ σημειώνουν σε αρκετές περιπτώσεις μεγάλη άνοδο σε σχέση με το 2010. Στην Κρήτη πήρε 2,33% από 1,61% το 2010.
Πολύ σημαντική επιτυχία συνιστά το 2,61% στην Κεντρική Μακεδονία (από 1,7%).
Αξιόλογο το 2,97% στην Ήπειρο (από 2,63%) και ελπιδοφόρα η άνοδος στη Θεσσαλία (2,32% από 1,69%). Ξεχωριστή μνεία χρειάζεται το αποτέλεσμα στην Πελοπόννησο όπου ο συνδυασμός από 1,57% το 2010 εκτινάχτηκε στο 2,91% το 2014, κάτι που οφείλεται σε ένα βαθμό και στις αντιδράσεις στον κόσμο της Αριστεράς από την υποψηφιότητα του πρώην μνημονιακού Βουδούρη.
Στη Στερεά Ελλάδα που εμφανίστηκε για πρώτη φορά συνδυασμός της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς κατέγραψε και το μεγαλύτερο πανελλαδικό ποσοστό της με 3,35%.
Στη ανατολική Μακεδονία και Θράκη σημειώνει μικρή πτώση (1,54% από 1,81%). Το ίδιο και στην Δυτική Ελλάδα (2,08% από 2,05%)
Στο Αιγαίο είχε μικρή άνοδο 2,33% από 2,23% όπως και στη Δυτική Μακεδονία (1,60% από 1,43%)
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κατάφερε να διατηρήσει τις δυνάμεις της και το γεγονός ότι κατάφερε να αναδείξει για ακόμα μια φορά μια πανελλαδική δικτύωση και να εκφραστεί εκλογικά ως διακριτό πολιτικό ρεύμα αποτελεί από μόνο του ένα επίτευγμα.
Το γεγονός ωστόσο ότι εκεί που είναι συγκεντρωμένος ο κύριος όγκος των δυνάμεων της (Αθήνα και Αττική) είχε στασιμότητα ή μικρή πτώση δημιουργεί έναν προβληματισμό κατά πόσον οι δυνάμεις που καταγράφει αντέχουν σε συνθήκες άγριας πόλωσης.
Οι ευρωεκλογές είναι το πιο ισχυρό κρας-τεστ μέχρι τις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Εκεί θα κριθεί η πραγματική πολιτική επιρροή των δυνάμεων της Αριστεράς και του μνημονιακού στρατοπέδου. Οι τοπικές εκλογές διατηρούν μια ξεχωριστή πολιτική σημασία, βγάζουν πολιτικά συμπεράσματα για διάφορα ζητήματα αλλά η πολιτική τους σημασία μπροστά στις ευρωεκλογές είναι σαφώς μικρότερη. Στην παρούσα συγκυρία λειτουργούν σε ένα βαθμό σαν σκαλοπάτι για τις ευρωεκλογές όπου θα μπορούν να εξαχθούν πιο ασφαλή πολιτικά συμπεράσματα για όλους.