Σινεμά: The Conjuring, ο ξανακερδισμένος τρόμος

Η πιο τρομακτική ταινία της δεκαετίας αποτελεί ένα «greatest hits» των πιο διάσημων ταινιών τρόμου

Ενώ αρκετές καλές ταινίες του λεγόμενου «ποιοτικού» κινηματογράφου δημιούργησαν αίσθηση τα τελευταία χρόνια καλό είναι να μην υποτιμάμε ή να προσπερνάμε κρατώντας τη μύτη μας το βαρύ πυροβολικό της κινηματογραφικής βιομηχανίας, τα χολιγουντιανά «μπλοκμπάστερ». Στην προκειμένη περίπτωση η ταινία που έσπασε τα ταμεία στις ΗΠΑ και σύντομα και σε όλο τον κόσμο (στην Ελλάδα θα προβληθεί στις σκοτεινές αίθουσες στις 26 Σεπτεμβρίου με τίτλο «Το κάλεσμα» αλλά μπορείς να τη βρεις και από μη επίσημους οδούς), με ένα σχετικά χαμηλό προϋπολογισμό λέγεται “The Conjuring” και είναι μια κλασική ιστορία με φαντάσματα, στοιχειωμένα σπίτια,  «ερευνητές» του υπερφυσικού και παράξενα αντικείμενα. Η ταινία ξεχωρίζει εκτός των άλλων γιατί αποτελεί φόρο τιμής σε όλες τις γνωστές ταινίες τρόμου, κυρίως της δεκαετίας του ’70, (όπου άλλωστε διαδραματίζεται), αλλά ταυτόχρονα έχει και «δάνεια» από τις πιο πρόσφατες παραγωγές….  Δεν θα σταθούμε στο διαφημιστικό τρικ ότι η ταινία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα (για την ακρίβεια πραγματικές -αλλά αμφισβητούμενες και τραβηγμένες από τα μαλλιά-  μαρτυρίες).

«Τα πουλιά» του Χίτσκοκ, συναντάνε τον «Εξορκιστή»…ακόμα φανερές είναι οι επιρροές από ταινίες όπως «Οι άλλοι», «H κούκλα του Σατανά” (Chucky), η Προφητεία, «Η έκτη αίσθηση», το Changelling και το The Haunted αλλά και πιο πρόσφατες όπως το “The ring” και το «Paranormal Activity».
H διαφορά είναι ότι ενώ η ταινία αναμασά όλα τα κινηματογραφικά κλισέ, τα σκηνικά,  η σκηνοθεσία, ο ήχος και η μουσική, τα σκηνικά, η παραγωγή και η λήψη βρίσκονται σε ανώτερο τεχνικό επίπεδο από όλους τους «προγόνους» της ταινίας. Ακόμα και αν το σενάριο είναι τετριμμένο και αφελές και οι διάλογοι σε αρκετές περιπτώσεις ηλίθιοι και ηθικοπλαστικοί, η ιστορία χρησιμοποιεί αριστοτεχνικά το μοτίβο της ρετρό νοσταλγίας της παλιάς σχολής της αφήγησης (χωρίς βία, αίμα κλπ) προς όφελος της. Με μια έννοια το The Conjuring είναι το κινηματογραφικό αντίστοιχο του Instagram. Σε έναν ψηφιακό κόσμο υψηλής ευκρίνειας θυμίζει τις παλιές αναλογικές εποχές αποφεύγοντας την υπερβολική χρήση «ειδικών εφέ». Τα «χριστιανικά διδάγματα» και το συντηρητικό περιεχόμενο αναμφίβολα θα εκνευρίσουν αρκετούς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο εξής διάλογος:

-Τα παιδιά σας είναι βαπτισμένα; 

-Όχι δεν είμαστε άνθρωποι της εκκλησίας

-Ίσως θα πρέπει να το ξανασκεφτείτε….

Η ταινία θα μπορούσε να είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα και σκοτεινή και λιγότερο άνιση αν δεν προσπαθούσε τόσο σκληρά να είναι μια ταινία τρόμου «για όλη την οικογένεια» και να ικανοποιήσει το mainstream συντηρητικό ακροατήριο, ακόμα και τους φανατικούς καθολικούς. Το τέλος δε της ταινίας, αποτελεί μια τόσο αποτυχημένη αποκλιμάκωση που είναι σχεδόν κωμικό. 

Ωστόσο «Το κάλεσμα» καταφέρνει να αναπαράγει (σε πολλά σημεία καλύτερα) μερικές από τις πιο κλασικές στιγμές στην ιστορία του κινηματογράφου και σε αρκετά σημεία πετυχαίνει να είναι τρομακτική. Ακόμα και αν έχεις φάει με το κουτάλι τις τρομακτικές ταινίες, δεν μπορείς να μη νιώσεις μια ανατριχίλα σε αρκετές σκηνές. Φτηνά τρικ; Ίσως, αλλά τα καλύτερα που πιθανότατα έχεις δει.

Μπροστά στην οικονομική φρίκη και τη σκληρότητα της πραγματικής ζωής, οι ταινίες τρόμου είναι μια έμμεση παρηγοριά, καθώς μας δείχνουν ότι υπάρχει και το χειρότερο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα πιο λαμπρά δείγματα του κινηματογραφικού γκόθικ άνθησαν στη Γερμανία στα χρόνια μετά την οικονομική κρίση.

Θρίλερ όπως το “Conjuring” μπορεί να μην φτάνουν την φινετσάτη αγωνία του Χίτσκοκ αλλά συνδυάζονται με γερές δόσεις αδρεναλίνης που μας κάνουν να ξεχνάμε τον πολύ πιο ύπουλο και διαβρωτικό τρόμο της καθημερινής ζωής. Οι οκτάβες των ουρλιαχτών άλλωστε αποτελούν το πιο ταιριαστό σάουντρακ για την εποχή του φόβου που ζούμε.

Δ. Τζ.