Αίγυπτος: οι τοίχοι έχουν τη δική τους ιστορία

Οι πολιτικές υποσχέσεις της Αραβικής Άνοιξης στην Αίγυπτο έχουν μείνει ανεκπλήρωτες, όμως τα εικαστικά ίχνη αυτής της άνοιξης είναι ορατά στο Κάιρο, κοντά στην πλατεία Ταχρίρ, σε φτωχογειτονιές της πρωτεύουσας, αλλά και σε πολλές πόλεις, όπως στην Αλεξάνδρεια και το Λούξορ.

Πρόσφατα εκδόθηκε στη Βρετανία ένα λεύκωμα με γκράφιτι και τοιχογραφίες από την Αίγυπτο που φιλοτεχνήθηκαν τόσο στη διάρκεια της εξέγερσης του 2011 όσο και μετά. Πολλά από αυτά τα γκράφιτι επικαλύφθηκαν στη συνέχεια από άλλα, ενώ αρκετά έχουν αξιώσεις υψηλής ζωγραφικής. Πασίγνωστο είναι ένα γκράφιτι που φιλοτεχνήθηκε πρόπερσι τον Μάιο κάτω από μια γέφυρα στο Κάιρο και απεικόνιζε ένα τανκ με το κανόνι του να στρέφεται ενάντια σε ένα αγόρι πάνω σε ένα ποδήλατο ισορροπώντας πάνω στο κεφάλι του έναν δίσκο, έναν «νταβά» σαν και αυτόν που έχουν οι κουλουροπώλες. Μόνο που αντί για ψωμιά, το παιδί κουβαλά πάνω στο δίσκο μια ολόκληρη πόλη: μια συμβολική αναφορά στην επαναστατημένη νεολαία που μάχεται στην πρώτη γραμμή για λογαριασμό όλων. Η τοιχογραφία αυτή αργότερα καλύφθηκε από μια άλλη που δείχνει τον στρατιωτικό ηγέτη της χώρας σαν φίδι με ένα αιμόφυρτο σώμα να βγαίνει από το στόμα του. Όταν στο Διαδίκτυο αναρτήθηκε ένα βίντεο που έδειχνε έναν αξιωματικό της αστυνομίας να πυροβολεί στα μάτια έναν διαδηλωτή, η πόλη γέμισε γκράφιτι με τον αστυνομικό και την προτροπή προς τον κόσμο να βρουν τον δολοφόνο…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Κάποια γκράφιτι ολοκληρώθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά, ενώ άλλα χρειάστηκαν πάνω από μια εβδομάδα για να τελειώσουν. Κάποιες τοιχογραφίες θυμίζουν αρχαίες αιγυπτιακές τοιχογραφίες, μόνο που τη θέση των φαραώ έχουν πάρει οι δυνάστες της σύγχρονης εποχής. Η λέξη «ελευθερία», γραμμένη στα αραβικά, κυριαρχεί στα συνθήματα, ενώ υπάρχουν και φράσεις στα αγγλικά». Σε ένα γκράφιτι απεικονίζεται το «Κορίτσι της Επανάστασης», σαφώς εμπνευσμένο από αμερικανικά κόμικς.

«Είναι ένα μήνυμα που απευθύνεται σε όλο τον κόσμο. Φτάνει στον πλούσιο, στον φτωχό, στον ρακοσυλλέκτη, στον οδηγό ταξί», είχε πει πριν δύο χρόνια ένας καλλιτέχνης του γκράφιτι σε έναν ανταποκριτή της Huffington Post. «Οι περισσότεροι συμπατριώτες μου δεν έχουν πρόσβαση στο Ίντερνετ και στα σόσιαλ μίντια και επομένως οι εικόνες στον τοίχο είναι ένας τρόπος να μιλήσουμε μαζί τους».

Τέχνη εφήμερη είναι τα γκράφιτι, που όμως φανερώνει πολλά για την κατάσταση και την κίνηση μιας κοινωνίας. Τουλάχιστον δείχνει ότι η φαντασία δεν είναι προνόμιο της εξουσίας…