Τουρκία, η γυναίκα-δέντρο: η φαντασία στην εξέγερση
Δεν ξέρουμε αν η αφίσα με τη Γυναίκα-Δέντρο έχει χάρτινη ή μόνο ψηφιακή μορφή, όμως είναι ενδιαφέρουσα:
«Τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο», λένε τα γράμματα στο κέντρο της εικόνας, όπου τα μαλλιά της Γυναίκας με τα Κόκκινα έχουν γίνει δέντρο και το σώμα της κορμός.
Και άλλες παρόμοιες εικόνες έχουν φιλοτεχνηθεί, όπως οι παρακάτω:
Η γυναίκα-δέντρο, όπως και ο μάγος-δέντρο είναι ένα γνώριμο μοτίβο της εικονογραφίας, όμως εδώ την πρώτη ύλη δεν την προσφέρει η μαγεία, ο θρύλος, αλλά η πραγματική ζωή. Στην πρώτη φωτογραφία με τη νέα γυναίκα που την ψεκάζει ο αστυνομομικός, εντύπωση προκαλεί η στάση του σώματος της γυναίκας που δεν φανερώνει ούτε τρόμο ούτε επιθετικότητα. Τα μαλλιά της σηκώνονται φουντωμένα, λόγω της πίεσης του ψεκασμού, προτού εκείνη προλάβει να σηκώσει τα χέρια της και να προστατεύσει το πρόσωπό της. Είναι μια γυναίκα που στέκεται σε έναν δημόσιο χώρο (εξάλλου, η λέξη gezi στα τούρκικα σημαίνει βόλτα, περίπατος), χαλαρή και ανύποπτη. Δεν είναι καν μια σκληροπυρηνική ακτιβίστρια ούτε καμιά μοντέλα. Είναι αυτό που λέμε «η γυναίκα της διπλανής πόρτας». ΄Ισως γι’ αυτό το λόγο η φωτογραφία αυτή έκανε το γύρο του κόσμου και προκάλεσε τόση εντύπωση.
Και να φανταστεί κανείς ότι οι Τούρκοι σέβονται τις γυναίκες, ιδίως στους δημόσιους χώρους. Π.χ., στα δημόσια μέσα μεταφοράς θεωρείται αδιανόητο ένας άντρας να κάθεται και μια γυναίκα επιβάτης να είναι όρθια (παρ’ όλο που οι γυναίκες γίνονται πολύ συχνά θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, δηλ. ξυλοκοπούνται από τους άντρες τους). Στη φωτογραφία αριστερά, οι διαδηλωτές έχουν ζωγραφίσει έναν μπερντέ με τη Γυναίκα με τα Κόκκινα σε διαστάσεις Γολιάθ και τον αστυνομικό σε σμίκρυνση, ενώ μια τρύπα στο ύφασμα επιτρέπει σε άλλες γυναίκες να φωτογραφίζονται με το πρόσωπό τους στη θέση του κεφαλιού του θύματος του ψεκασμού.
΄Αλλες φωτογραφίες με γυναίκες-θύματα του κρατικού αυταρχισμού δεν είχαν τόση απήχηση, π.χ., οι εικόνες κάτισχνων γυναικών που έκαναν απεργία πείνας και κυριολεκτικά έλιωσαν ζωντανές. Το 2001 δεκάδες απεργοί πείνας στην Τουρκία, διαμαρτυρόμενοι για τις απάνθρωπες συνθήκες και τα βασανιστήρια σε βάρος πολιτικών κρατούμενων στις φυλακές της χώρας τους, έχασαν τη ζωή τους. Στη φωτογραφία βλέπουμε την 22χρονη τότε Φατμά Σενέρ στην 167η ημέρα της απεργίας πείνας… Με άλλα λόγια, πίσω από όλη αυτή τη θαυμαστή έκρηξη της φαντασίας γύρω από το πάρκο Γκεζί βρίσκονται πολλές θυσίες, πολύς πόνος, πολύ αίμα και πολλοί αγώνες.