Oscar: Με πιστοποιητικό ΙSO από τη CIA

  Η Επιχείρηση Αrgo, που πήρε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, δείχνει ότι το στρατιωτικο-κινηματογραφικό σύμπλεγμα έχει προσαρμοστεί στη μετα-Μπους εποχή.

Η φετινή τελετή απονομής των Όσκαρ μάς θύμισε ότι εκτός από το περιβόητο στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, υπάρχει και το στρατιωτικο-κινηματογραφικό ή κυβερνο-καλλιτεχνικό σύμπλεγμα, η αγαστή συνεργασία Χόλιγουντ, Πενταγώνου, CIA, Στέιτ Ντιπάρτμεντ και Λευκού Οίκου. Η συνεργασία αυτή δεν είναι καινοφανής, όμως πρώτη φορά προβλήθηκε και διαφημίστηκε τόσο απροκάλυπτα με «δύο» κραυγαλέους τρόπους: πρώτον, η Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ, η Μισέλ Ομπάμα, ανακοίνωσε, μέσω δορυφορικής σύνδεσης, ότι η Επιχείρηση Αrgo του Μπεν Άφλεκ παίρνει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και, δεύτερον, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μέσω του επίσημου λογαριασμού του στο twitter, είχε ευχηθεί καλή τύχη στο Αrgo…

Σίγουρα το Argo είναι μια καλοφτιαγμένη ταινία οσκαρικών προδιαγραφών. Προσεγμένη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Εδώ επανέρχεται το παλιό ερώτημα: Μια αυθεντική μορφή τέχνης πρέπει να στέκεται απέναντι από την εξουσία; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι ναι. Ο Θρίαμβος της θέλησης ήταν αναμφισβήτητα ένα καλλιτεχνικό επίτευγμα αλλά πάνω από όλα αποτελεί επιτομή της τέχνης της προπαγάνδας. Η Επιχείρηση Argo ξεκινά με μια τολμηρή παραδοχή: Το 1953 οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και της Βρετανίας, οργάνωσαν πραξικόπημα για την ανατροπή του πρωθυπουργού του Ιράν Μοχάμεντ Μοσαντέκ ο οποίος αποφάσισε την εθνικοποίηση της Αγγλο-ιρανικής εταιρείας Πετρελαίου. Αυτό που δεν αναφέρει η ταινία είναι  ότι  στο πραξικόπημα πρωτοστάτησε ο πράκτορας της CIA Κιμ Ρουσβελτ και ότι ο πρωθυπουργός του Ιράν χαρακτηριζόταν φιλοσοβιετικός. Η υπολογισμένη αυτή παραδοχή δίνει στην ταινία μια ντοκιμενταρίστικη αντικειμενικότητα η οποία όμως δεν συνδέεται με το περιεχόμενο και τη συνέχεια της ταινίας που είναι στο μεγάλο βαθμό προϊόν μυθοπλασίας. Η ταινία λέει ότι «βασίζεται σε αληθινά γεγονότα», όμως υπάρχουν πολλοί τρόποι για να παρουσιάσει κανείς την αλήθεια.

Οι σκηνές που το εξεγερμένο πλήθος εισβάλλει στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη, το 1979, θυμίζουν ταινίες τρόμου όπως Η νύχτα των ζωντανών-νεκρών όπου τα ζόμπι σπάνε τα κιγκλιδώματα και εισβάλλουν στα κτίρια όπου έχουν καταφύγει οι άνθρωποι. Ασφαλώς, η πραγματικότητα μπορεί κάποιες φορές να είναι πιο βάρβαρη από τη μυθοπλασία, ενώ η «νοοτροπία του όχλου» δεν είναι απλά ένα ιδεολογικό εφεύρημα. Πιο σοκαριστικές από ταινίες του Χόλιγουντ είναι οι  αληθινές σκηνές που είδαμε πρόσφατα με τους αποκεφαλισμούς και τα λιντσαρίσματα των αντιπάλων των ανταρτών στη Λιβύη. Ωστόσο, η τέχνη της προπαγάνδας βρίσκεται στην έντεχνα δομημένη άβυσσο του κοντράστ ανάμεσα στην εισβολή στην αμερικανική πρεσβεία των αγριεμένων ισλαμιστών, στους οποίους δεν αποδίδονται ανθρώπινα χαρακτηριστικά, και στη ρεαλιστική αγωνία των όμορφων, πολιτισμένων και τρομαγμένων Αμερικανών.

Όπως συμβαίνει και στο Ζero Dark Thirty της Μπίγκελοου, τα στελέχη και οι συνεργάτες της CIA είναι οι Καλοί, είναι οι δυναμικοί καουμπόηδες, ενώ οι Ιρανοί ή οι Πακιστανοί είναι οι βάρβαροι Ινδιάνοι, που παίρνουν το σκαλπ των λευκών και αφήνουν πίσω τους χήρες και ορφανά.

Παραφράζοντας έναν γνωστό αφορισμό, θα λέγαμε ότι για τα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ ο κινηματογράφος είναι η συνέχιση του πολέμου (κατά της τρομοκρατίας;) με άλλα μέσα. Το Αrgo είναι η συνέχιση της νεο-ψυχροπολεμικής υστερίας που ξέσπασε μετά τις 11/9 στις αμερικανικές ταινίες και στα σίριαλ και θα μπορούσε να θεωρηθεί άριστος προπομπός σε μια ενδεχόμενη στρατιωτική επίθεση στο Ιράν.

 

 

Υ.Γ. Το όνομα του Θόδωρου Αγγελόπουλου, που πέθανε τον Ιανουάριο του 2012, απουσιάζει από τη λίστα των τιμώμενων νεκρών που δημοσιοποιεί κάθε χρόνο η Ακαδημία Κινηματογράφου. Πέρυσι, επικαλέστηκαν τη δικαιολογία ότι δεν πρόλαβαν. Φέτος;

Διαβάστε σχετικά

 

του Δημήτρη Τζιαντζή από το Πριν

Απάντηση