Οι διδακτικές ιστορίες του Μπρεχτ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ

της Μαριάννας Τζιαντζή

Τα όσα τελευταία συνέβησαν στον μικρόκοσμο της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς θυμίζουν μια από τις πιο γνωστές ιστορίες του Μπρεχτ*, για τον κηπουρό που κλάδευε ένα θάμνο προσπαθώντας να πετύχει τον τέλειο σφαιρικό όγκο. Έκοβε από δω, έκοβε από κει, αφαιρούσε ό,τι προεξείχε μέχρι που στο τέλος απόμεινε ένας μικροσκοπικός θάμνος σε μέγεθος μπάλας ποδοσφαίρου. Πέτυχε την τέλεια σφαίρα αλλά ο θάμνος χάθηκε. Βέβαια, ο καθένας μας πιστεύει ότι δεν κρατά ο ίδιος το κλαδευτήρι στο χέρι του, ότι η ταξική πάλη είναι αυτή που απογυμνώνει το θάμνο, ότι ο Μεγάλος Κηπουρός είναι η Ιστορία, ότι ακόμα και αν ο ίδιος κάπου φταίει, οι άλλοι φταίνε πάντα πιο πολύ.

Όμως το δικό μας το φταίξιμο πρέπει να μας απασχολεί περισσότερο από ό,τι το φταίξιμο των άλλων. Το να δείχνουμε το πόσο νερό έβαλαν οι άλλοι στο κρασί τους δεν οδηγεί αυτόματα στο συμπέρασμα ότι το δικό μας κρασί είναι το πιο αγνό και εκλεκτό. Η αναζήτηση των δικών μας λαθών δεν είναι απαραίτητο να ταυτιστεί με το αυτομαστίγωμα ή τον αναχωρητισμό, ενώ αυτό που θα έπρεπε να μας φοβίζει είναι η απομόνωσή μας από την κοινωνία και όχι από τους «μεγάλους» εκλογικούς συνδυασμούς.

Ο μνημονιακός χειμώνας των αντιλαϊκών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων έρχεται, όποιο και αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα. Τέτοιες ώρες απαιτούν την πιο πλατιά συμπαράταξη όσων αντιστάθηκαν και θα αντισταθούν στη λιτότητα και το ξεπούλημα. Απαιτούν το μόνιμο και όχι τον ευκαιριακό συντονισμό των αγώνων που θα ξεσπάσουν, απαιτούν συντροφικότητα κι εμπιστοσύνη στων μαχητών τις τάξεις, ακόμα κι αν πιστεύουμε ότι εμείς θα είμαστε το «όχι» μέχρι τέλους ενώ κάποιοι άλλοι θα φτάσουν μέχρι τα μισά του δρόμου. Αλλά και στο πρώτο σκαλί του «Όχι» να φτάσει κανείς δεν είναι λίγο…

Ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε στην απέναντι όχθη. Όμως αυτοί που διαχώρισαν από τα αριστερά τη θέση τους, έστω την τελευταία στιγμή, όπως και οι σύντροφοι που αποχώρησαν από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, δεν βρίσκονται στην αντίπερα αλλά στην παραπέρα όχθη. Μαζί θα περάσουμε το φουσκωμένο ποτάμι, μαζί θα βυθιστούμε -και δεν εννοώ στις κάλπες.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν με τον τίτλο «Η σφαίρα και ο θάμνος»

 

*Σε μια από τις διδακτικές «Ιστορίες του κυρίου Κ.» ο Μπρεχτ γράφει: «Ο κ. Κ. παρατηρούσε έναν πίνακα που έδινε σε μερικά αντικείμενα μια πολύ ιδιότυπη μορφή. Και ο κ. Κ. είπε: “Μερικοί καλλιτέχνες, όταν μελετούν τον κόσμο, την παθαίνουν όπως και πολλοί φιλόσοφοι. Καθώς μοχθούν για τη μορφή, τους ξεφεύγει το περιεχόμενο. Κάποτε δούλευα σ” έναν κηπουρό. Μια μέρα μού δίνει ένα ψαλίδι και μού λέει να κλαδέψω μια δάφνη.

Τη δάφνη την είχαν μέσα σε μια γλάστρα και τη δάνειζαν σε διάφορες εκδηλώσεις. Γι’ αυτό κι έπρεπε να” ναι στρογγυλή σαν σφαίρα. Άρχισα παρευθύς να κλαδεύω τα αγριόκλαδα, παιδευόμουν ώρες ολόκληρες, μα δεν κατάφερα τίποτα. Κάποτε κλάδευα τη μία πλευρά περισσότερο, κάποτε την άλλη. Όταν στο τέλος κατόρθωσα να την στρογγυλέψω η σφαίρα είχε γίνει μικρή σαν σβώλος.
Ο κηπουρός μού είπε απογοητευμένος: “Καλά, βλέπω τη σφαίρα. Πού είναι, όμως, η δάφνη;”».

Απάντηση