Lords of Chaos: Μια αληθινή αιματοβαμμένη «black metal» ιστορία από τη Νορβηγία

Η άνοδος και η πτώση της σατανιστικής «true norwegian black metal» 

Πρόσφατα έκανε πρεμιέρα στις ΗΠΑ και σε επιλεγμένες αγορές η πολυαναμενόμενη όσο και αμφιλεγόμενη ταινία Lords of Chaos (Άρχοντες του Χάους) βασισμένη στο μπεστ-σέλερ δημοσιογραφικό βιβλίο που βάζει σε σειρά τα αληθινά γεγονότα που συγκλόνισαν τη Νορβηγία και ολόκληρη τη μουσική σκηνή στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Χριστιανικές οργανώσεις στην Αγγλία και τη Νορβηγία ζήτησαν την απαγόρευση της προβολής της ταινίας επειδή είναι «βλάσφημη» και μπορεί να ενθαρρύνει επίδοξους μιμητές των χαρακτήρων.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο αρχηγός του διαβόητου black metal συγκροτήματος Mayhem,ο  Έιστεϊν Άαρσετ, πιο γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Euronymous. Ο Euronymous της ταινίας (όπως ήταν και στη ζωή) είναι αρχηγός, συνθέτης και κιθαρίστας ενός ακραίου (extreme) metal συγκροτήματος και προσπαθεί με κάθε τρόπο να γίνει διάσημος και να κερδίσει την αναγνώριση όλων.  Για να το πετύχει, υιοθετεί μια περσόνα-προσωποποίηση του κακού. Σε ό,τι η κοινωνία λέει άσπρο, αυτός λέει μαύρο. Τον κεντρικό χαρακτήρα της ταινίας υποδύεται ο Ρόρι Κάλκιν, που εμφανισιακά δεν μοιάζει πολύ με τον πραγματικό Euronymous αλλά κατά τα άλλα είναι καλός στο ρόλο του.

Ο σκοτεινός αλλά γοητευτικός πρωταγωνιστής ανοίγει με χρήματα του πατέρα του ένα κατάστημα δίσκων με σκοπό να πουλήσει «σατανική μουσική σε σατανικούς ανθρώπους». Οι Mayhem, παρά το ταλέντο του κιθαρίστα τους, ήταν μια μάλλον αδιάφορη μπάντα του «σωρού» μέχρι τη στιγμή που ο Euronymous ανακαλύπτει έναν Σουηδό τραγουδιστή με το ψευδώνυμο Dead ο οποίος πάσχει από μια σπάνια ψυχική ασθένεια. Πιστεύει ότι όντως είναι νεκρός και ότι όσα ζει δεν είναι παρά ένας εφιάλτης. Σε αντίθεση με τον Euronymous που σκέφτεται με όρους μάρκετινγκ, ο Dead πραγματικά γοητεύεται από το θάνατο, το κρύο και το σκοτάδι. Κοιμάται σε ένα φέρετρο, θάβει τα ρούχα του στο χώμα για να έχουν μυρωδιά τάφου, κρεμάει ψόφιες γάτες στο δωμάτιό του. Ο Dead μεταναστεύει στη Νορβηγία για να γίνει ο τραγουδιστής των Mayhem και αποδεικνύεται εξαιρετικά χαρισματικός ερμηνευτής. Στις λίγες συναυλίες που δίνει με το συγκρότημα προκαλεί αίσθηση καθώς κόβει με ένα μαχαίρι τα χέρια του επί σκηνής μέχρι λιποθυμίας. Στις συνεντεύξεις που δίνει ο Dead εκφράζει την αντίθεση στην κυρίαρχη κουλτούρα, την αντίθεση στην ψεύτικη χολιγουντιανή εκκλησία του Σατανά, στην «κάλπικη» νεολαία που φοράει ρούχα της μόδας. Ενώ οι Mayhem άρχισαν να αποκτούν ακροατήριο ο Dead αποφασίζει να εγκαταλείψει τον μάταιο αυτό κόσμο και να τινάξει τα μυαλά του στον αέρα.

O Euronymous από την επαφή του με τον Dead έχει αλλάξει. Δεν περίμενε ποτέ ότι θα έβρισκε κάποιον που να πίστευε στ’ αλήθεια αυτά που ο ίδιος προωθούσε ως μέρος της εικόνας του. Μόλις ανακαλύπτει το πτώμα του φίλου του, σκέφτεται  πώς μπορεί να εκμεταλλευτεί το γεγονός. Αντί να τηλεφωνήσει στην αστυνομία, οδηγεί μέχρι το πλησιέστερο κατάστημα, αγοράζει μια φθηνή φωτογραφική μηχανή, επιστρέφει και τραβάει φωτογραφίες τον Dead.  (Όλα αυτά συνέβησαν στην εποχή πριν τα έξυπνα κινητά και το youtube.) O Euronymous με μια έννοια υπήρξε πρόγονος του κοινωνιοπαθούς κυνισμού του διάσημου youtuber Logan Paul ο οποίος το 2018 ανακάλυψε ένα πτώμα στο λεγόμενο Suicide Forest της Ιαπωνίας και θεώρησε καλή ιδέα να το βιντεοσκοπήσει και να το ανεβάσει στο youtube.

Ο μαύρος ή εσωτερικός κύκλος

Μετά το θάνατο του τραγουδιστή των Mayhem, ο Euronymous ενθουσιασμένος από την εφήμερη δημοσιότητα που έφερε η αυτοκτονία, ανακοινώνει στους φίλους του τη σύσταση του λεγόμενου… Εσωτερικού Κύκλου (Inner Circle), στον οποίο ο ίδιος είναι ο αδιαφιλονίκητος αρχηγός. Η black metal μαφία του Εσωτερικού Κύκλου κηρύσσει τον πόλεμο στην κυβέρνηση, στους χριστιανούς, στα σουηδικά μέταλ συγκροτήματα και στην ίδια την… ανθρωπότητα στο όνομα του Σατανά.

Μετά το θάνατο του Σουηδού τραγουδιστή Dead, ο Euronymous γνωρίζει ένα νεαρό με το όνομα Κρίστιαν Βίκερνες. Ο νεαρός αρχικά εμφανίζεται ως ο πιο φανατικός θαυμαστής του Euronymous και προσπαθεί να τον αντιγράψει στα πάντα.  Ό,τι έλεγε ο Euronymous όμως για να εντυπωσιάσει τους φίλους του και να κάνει το συγκρότημα του διάσημο ο Κρίστιαν (που άλλαξε το όνομα του σε Βαργκ) αποφάσισε να το κάνει πράξη. Έτσι έβαλε φωτιά και έκαψε συθέμελα 7 νορβηγικές εκκλησίες (κάποιες εξ αυτών είχαν χαρακτηριστεί αρχιτεκτονικά μνημεία). Ταυτόχρονα ο Βαργκ δίνει χρήματα στον Euronymous για να κυκλοφορήσει τον προσωπικό του δίσκο με το project Burzum.  Ο Βαργκ μισεί το γεγονός ότι ο Euronymous εκμεταλλεύεται τη δουλειά άλλων (το κάψιμο των ναών) για να κερδίσει δημοσιότητα και επιρροή στον Εσωτερικό Κύκλο. Απελπισμένος για δημοσιότητα, ο Βαργκ καλεί δημοσιογράφους στο σπίτι του και ανακοινώνει –κρύβοντας το πρόσωπο του με τα μαλλιά του– ότι οι εμπρησμοί- έγιναν από τον Εσωτερικό Κύκλο που είναι «ο νέος νόμος» στη Νορβηγία. Πραγματικά black metal συγκροτήματα δηλώνει είναι μόνο οι Burzum και οι Mayhem και όλα τα άλλα συγκροτήματα είναι κάλπικα καθώς «δεν πιστεύουν πραγματικά στον άρχοντα Εωσφόρο». Ταυτόχρονα ο Βαργκ ρίχνει τρικάκια στα οποία διαφημίζει ότι ο ίδιος είναι ο εμπρηστής των εκκλησιών! Ο Βίκερνες γίνεται διάσημος σε όλη την Ευρώπη και ο ανταγωνισμός των δύο αντρών για την κυριαρχία στην black metal μαφία έχει θανατηφόρα κατάληξη.

Μακρηγορείς πολύ με το στόρι. Η ταινία όμως λέει τίποτα;

«Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους» έλεγε ο Κολοκοτρώνης και τα μέλη της μαφίας της Black Metal με μια έννοια (όχι επαναστατική) το έκαναν πράξη. Φωτιά στις εκκλησίες και τσεκούρι σε όσους στέκονται στο δρόμο τους. Ό,τι ξεκίνησε ως ένα μαρκετίστικο τέχνασμα μετατράπηκε σε μια εφιαλτική πραγματικότητα. Τα γεγονότα στη νορβηγική μέταλ σκηνή το 1993 ξεπερνούν τη φαντασία. ΄Ετσι και η ταινία δεν καταφέρνει να σταθεί στο ύψος της συγκλονιστικής ιστορίας που αφηγείται. Η επιλογή σκηνοθέτη είναι εξαιρετική στο πρόσωπο του Τζόνας Άκερλουντ, ωστόσο το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που όλοι ελπίζαμε. Ο Άκερλουντ ήταν μέλος των θρυλικών Bathory και είχε συνεργαστεί με τον άτυχο τραγουδιστή των Mayhem Dead  σε ένα βιντεοκλίπ των Candlemass.  Ωστόσο η ταινία είναι άνιση, μακρόσυρτη (διάρκειας δύο ωρών) και αρκετά βιντεο-κλιπίστικη. Ένας άλλος σκηνοθέτης με έναν εξαιρετικό διευθυντή φωτογραφίας και ένα πιο σφιχτοδεμένο σενάριο θα μπορούσαν να είχαν δημιουργήσει με αυτό το εκπληκτικό υλικό μια ταινία καλλιτεχνικών αξιώσεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ταινία είναι μηδενικής αξίας ή δεν έχει μερικές αρκετά καλές σκηνές. Μέρος των διαλόγων προέρχεται από αληθινές συνεντεύξεις του Euronymous. Ο Βαργκ Βίκερνες σίγουρα θα μισήσει αυτή την ταινία περισσότερο από το βιβλίο.

Η ταινία παίρνει πολλές καλλιτεχνικές ελευθερίες. Πολλές λεπτομέρειες αλλοιώθηκαν προς όφελος μιας πιο εξωραϊσμένης και πιασάρικης εικόνας. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές η ταινία είναι ακριβής ως προς τα γεγονότα.

Τι είναι black metal;

To black metal αποτελεί μια υποκατηγορία της σκληρής μεταλ μουσικής. Η διαφορά της με τα άλλα είδη, σύμφωνα με τον Euronymous (ο οποίος όρισε την black metal για πολλά χρόνια), είναι ότι είναι σατανιστική μουσική, δηλαδή μουσική με σκοπό να προσηλυτίσει ανθρώπους στην κυριολεκτική λατρεία του διαβόλου. Οι Mayhem, ο Burzum, οι Darkthrone και οι Emperor αποτελούν συγκροτήματα του λεγόμενου δεύτερου κύματος της black metal ή αλλιώς True Norwegian Black Metal. To πρώτο κύμα ήταν οι Bathory στις αρχές τους και οι πρώιμοι Venom.

Οι οπαδοί της λεγόμενης νορβηγικής black metal ήταν σατανιστές, κομμουνιστές ή νεοναζί;

Η ταινία προσπερνά το γεγονός ότι ο Euronymous ήταν περήφανο μέλος της νορβηγικής Κόκκινης Νεολαίας Rød Ungdom (του Εργατικού Κομμουνιστικού Κόμματος). Πριν τη πτώση του  Τείχους του Βερολίνου, ο Euronymous δείχνει να πιστεύει ειλικρινά ότι ο κομμουνισμός αν εφαρμοστεί «με τον σωστό τρόπο» μπορεί να αποτελέσει το καλύτερο πολίτευμα.  Κόντρα στη μισανθρωπική περσόνα είχε μια περίεργη αντίληψη περί κοινοκτημοσύνης και επικοινωνούσε μέσω ταχυδρομείου με ανθρώπους από όλο τον κόσμο στέλνοντας πολλές φορές δωρεάν δίσκους και άλλα δώρα, υπογράφοντας πάντα με ένα σφυροδρέπανο δίπλα στο όνομα του. Στην πορεία ωστόσο ανάπτυξης της «σατανικής» περσόνας του Euronymous, έχασε το ενδιαφέρον του για την «ουμανιστική» εκδοχή του κομμουνισμού ως κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και άρχισε να λέει ότι τον γοητεύει ο υπαρκτός σοσιαλισμός στην πιο ωμή και σκληρή εκδοχή του, ως ένα ολοκληρωτικό γκρίζο καθεστώς που καταπιέζει τις ελευθερίες και τους ανθρώπους.  Είχε ως πρότυπο την Αλβανία του Χότζα και ως ίνδαλμα τον μακελάρη Πολ Ποτ γιατί η ΕΣΣΔ του Γκορμπατσόφ δεν του φαινόταν «αρκετά σατανική».

Έχω διαβάσει αρκετά για να γνωρίζω ότι ο αληθινός κομμουνισμός είναι το καλύτερο σύστημα που θα μπορούσε να υπάρξει.  Ωστόσο καθώς ΜΙΣΩ τους ανθρώπους και δεν θέλω να περνάνε καλά θα προτιμούσα να τους δω να σαπίζουν υπό το ζυγό κάποιας καταπιεστικής κομμουνιστικής δικτατορίας. Ο Τσαουσέσκου ήταν σπουδαίος, χρειαζόμαστε και άλλους σαν αυτόν, ο Στάλιν και ο Πολ Ποτ ήταν επίσης εξαιρετικοί. Έχω βρεθεί στην Πολωνία, την Ουγγαρία και την Τσεχοσλοβακία τον παλιό καλό καιρό. Η Πολωνία ήταν εντάξει, αλλά θα μπορούσε να είναι ακόμα πιο γκρίζα και καταπιεστική.  Έχω αδυναμία στη μυστική αστυνομία, τον ψυχρό πόλεμο και τη λατρεία των δικτατόρων.  Με γοητεύουν ακόμα οι τηλεφωνικές υποκλοπές και οι παρακολουθήσεις, οι ειδικοί θάλαμοι ανακρίσεων στα αστυνομικά τμήματα και όταν άνθρωποι ξαφνικά “εξαφανίζονται“
Έιστεϊν Άαρσετ «Euronymous»

Ο Βαργκ Βίκερνες από μικρός είχε ακροδεξιές, ξενοφοβικές και φασιστικές αντιλήψεις. Είχε βάψει τα μαλλιά του μαύρα για να μοιάζει με τον Euronymous αλλά μετά τη δολοφονία είπε ότι αυτό ήταν λάθος και τώρα είναι περήφανος «για τα ξανθά του μαλλιά και τα γαλάζια του μάτια». Μετά την επικράτηση του Βαργκ στην κόντρα για την ηγεσία στον Εσωτερικό Κύκλο, αποδείχτηκε ότι όλα ήταν μια φούσκα. Κάποια συγκροτήματα συνεχίζουν να είναι ενεργά μέχρι σήμερα όπως και τα εναπομείναντα μέλη των Mayhem έχοντας ωστόσο αποκηρύξει τον σατανισμό του Euronymous. Όλα σχεδόν τα συγκροτήματα του δεύτερου κύματος νορβηγικής black metal μετά το θάνατο του Euronymous φλέρταραν με το νεοναζισμό σε κάποια φάση.

To καταξιωμένο στο εξωτερικό ελληνικό black metal συγκρότημα Rotting Christ (τους οποίους ο Euronymous ήθελε στην εταιρεία του) προς τιμήν τους στάθηκε από την αρχή απέναντι στο νεοφασισμό της νορβηγικής σκηνής.

Δεν είμαστε σατανιστικό συγκρότημα με την έννοια ότι ο σατανισμός είναι θρησκεία και εμείς είμαστε εναντίον κάθε θρησκείας. Επίσης ο σατανισμός σε καποια μέρη του κόσμου συνδέεται με το φασισμό και εμεις βρισκόμαστε στον αντίποδα αυτού..Είμαστε από την Ελλάδα που είναι ενάντια στο φασισμό.. Βρίσκω στοιχεία της σατανιστικής φιλοσοφίας ενδιαφέροντα, αλλά δεν είμαι σατανιστής. Είμαι αγνωστικιστής.

Σάκης Τόλης, Rotting Christ

Ο Βαργκ Βίκερνες τι απέγινε;

Ο αληθινός Βίκερνες σήμερα είναι διάσημος φυλετιστής και survivalist youtuber. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στη φυλακή διαβάζοντας βιβλία ακροδεξιών, συνωμοσιολογικών και φασιστικών αντιλήψεων. Ισχυρίζεται ότι δεν είναι πια νεοναζί καθώς «τα κράτη αποτελούν σύγχρονα ιδεολογήματα». Πιστεύει απλά στην ανάγκη καθαρότητας της αληθινής ευρωπαϊκής φυλής στην οποία ανήκουν μόνο όσοι έχουν ξανθά μαλλιά, κατάλευκο δέρμα και γαλανά μάτια.  Έχει παντρευτεί μια γυναίκα (επίσης φυσικά με ξανθά μαλλιά και γαλανά μάτια) και έχει κάνει μαζί της 7 παιδιά της αρίας φυλής. Τα παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο αλλά τα διδάσκει ο ίδιος και η γυναίκα του τα προετοιμάζει για την αποκάλυψη που έρχεται και στην οποία ο λευκός άνθρωπος πρέπει να επιβιώσει.

Το πιο διασκεδαστικό ίσως μέρος της ταινίας είναι η απεικόνιση του δολοφόνου Κρίστιαν-Βαργκ που αρχικά τον παρουσιάζει ως έναν «ποζερά» που ακούει Scorpions.   Ο ίδιος ο Βίκερνες είναι έξαλλος με τους παραγωγούς της ταινίας που διάλεξαν όπως δηλώνει «έναν χοντρό Εβραίο» να τον υποδυθεί κάτι που για έναν νέο-φασίστα σαν τον ίδιο αποτελεί ύψιστη προσβολή. Είναι ειρωνικό πως ο δολοφόνος μιλάει για προσπάθεια «δολοφονίας χαρακτήρα». Από την άλλη ο Euronymous εμφανίζεται σαν ένας καταραμμένος ήρωας που στο τέλος…μετανοεί με έναν τρόπο για τα λάθη του.  Ενδεικτικός ο φανταστικός μονόλογος του “Euronymous” στο τέλος της ταινίας: «Μην με λυπάστε. Ήμουν αρχηγός του μεγαλύτερου black metal συγκροτήματος στον κόσμο, είχα δική μου δισκογραφική εταιρεία, κατάστημα πώλησης δίσκων και έκανα ότι ήθελα. Εσύ τι έχεις κάνει τελευταία στη ζωή σου;»