Κρις Μαρκέρ: ο σκηνοθέτης που μίλησε για το κόκκινο «βάθος του ουρανού»

Πέθανε σήμερα, σε ηλικία 91 ετών, ένας από τους πιο σημαντικούς Γάλλους σκηνοθέτες του 20ού αιώνα, ο οποίος άφησε ένα βαθύ αποτύπωμα όχι μόνο στο πολιτικό ντοκιμαντέρ, αλλά και στη μορφολογία, στην αισθητική του κινηματογράφου. Πολύ γνωστός στο χώρο της Αριστεράς κυρίως λόγω της ταινίας του «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», που προβλήθηκε το 1978 και αναφέρεται στον γαλλικό Μάη. Εδώ δείχνει τη φονική τρέλα των Αμερικανών στο Βιετνάμ, όμως προσθέτει και κάποιο πικρό σχόλιο για την τύχη της επανάστασης στην Κούβα.

Ο Μαρκέρ είναι πολύ γνωστός και για τις τολμηρές πειραματικές ταινίες του, όπως το περίφημο “Jetee d’Orly” (1962), που το ριμέικ της ήταν οι “Δώδεκα πιθηκοι” του Τέρι Γκίλιαμ.

Γεννήθηκε το 1921 στο παρισινό προάστιο Νεϊγύ και πήρε μέρος στη γαλλική Αντίσταση. Το 1955 γύρισε μαζί με τον Αλέν Ρενέ την αντιαποικιοκρατική ταινία “Και τα αγάλματα πεθαίνουν”, που έπεσε θύμα της λογοκρισίας.

Γύρω αρκετές ταινίες που αναφέρονται στην εργατική τάξη, όπως για το αυτοδιαχειριστικό πείραμα της ωρολογοποιίας Lip (1974).

Σημασία έχει ότι ο Μαρκέρ δεν επαναπαύθηκε στις δάφνες του, αλλά πειραματίστηκε με τα πολυμέσα και το Ίντερνετ, π.χ., το καλοκαίρι του 1977 είχε στήσει στις Βρυξέλλες μια έκθεση όπου συνδυάζονταν το βίντεο, η κινηματογραφική ταινία και το cd-rom. To “Immemory” μπορεί να τρέξει σε Macintosh με λειτουργικό σύστημα 7.5 έως 9, είναι ένα ψηφιακό έπος 20 ωρών που χωρίζεται σε “ζώνες”: ποίηση, σινεμά, φωτογραφία, ταξίδια.

Σχεδόν ποτέ δεν έδινε συνεντεύξεις ενώ δεν του άρεσε να τον φωτογραφίζουν και όποτε, με βαριά καρδιά, στεκόταν μπροστά στο φακό, φρόντιζε να ποζάρει μαζί του και μια γάτα που ήταν το αγαπημένο του ζώο…

Ήθος, ευφυϊα, επαναστατική και καλλιτεχνική αδιαλλαξία: ο Μαρκέρ θα βρίσκεται πάντα στο κόκκινο βάθος του ουρανού.