Eίναι αυτή η γυναίκα «κακάσχημη»;

Στη Θλιμμένη Τζάσμιν, την τελευταία ταινία του Γούντι Άλεν, έχει αφιερώσει τη στήλη του στη χθεσινή Καθημερινή ο Φαληρεύς (Στέφανος Κασιμάτης). Περιγράφει την υπόθεση με κάθε λεπτομέρεια, είναι και μαρτυριάρης αφού φανερώνει το τέλος («συγγνώμη αν σας χαλάω την ταινία, αλλά εγώ θέλω να γράψω το κομμάτι μου…», δικαιολογείται), κάνει παρατηρήσεις κοινωνιολογικού, πολιτικού, υπαρξιακού και λαϊφστιλίστικου τύπου. Όλα αυτά δικαίωμά του. Όλα αυτά δεν φανερώνουν το βάθος της σκέψης του Φαληρέως, αλλά τη δύναμη της τέχνης να κινητοποιεί τη σκέψη.

Μια λεπτομέρεια, ωστόσο, φέρνει στο φως την κακεντρέχεια και την ξινίλα του αρθρογράφου, ιδιότητες που έχουν εκδηλωθεί σε πάμπολλες περιπτώσεις. Αυτή τη φορά στόχος της χολής του είναι ένα κινηματογραφικό και όχι υπαρκτό πρόσωπο, δηλ. η αδελφή της πρώην πλούσιας Τζάσμιν, η Τζίντζερ, την οποία υποδύεται η Αγγλίδα ηθοποιός Σάλι Χόκινς. Η Τζίντζερ, πρώην και νυν φτωχιά, υιοθετημένη όπως και η Τζάσμιν αλλά από άλλους γονείς, είναι χωρισμένη, εργάζεται ταμίας σ’ ένα σούπερ μάρκετ στο Σαν Φρανσίσκο κι έχει δύο παιδιά. Αν και η Τζάσμιν δεν της έχει φερθεί με τον καλύτερο τρόπο, η Τζίντζερ τη φιλοξενεί, δεν της υπενθυμίζει τον ξεπεσμό της και γενικά της φέρεται με μεγαλοψυχία και συναισθηματική γενναιοδωρία. Αν και η κινηματογραφική απεικόνισή της έχει στοιχεία καρικατούρας (όπως και του πλούσιου και καλλιεργημένου γαμπρού που ξεπετάγεται από το πουθενά και θέλει να παντρευτεί την Τζάσμιν), ωστόσο δεν φαίνεται να ανήκει στο στρατόπεδο των χαμένων, όπως ισχυρίζεται ο Φαληρεύς, που υποστηρίζει ότι «εκτός από κακάσχημη είναι ο τυπικός looser της ζωής. (Μόνο τα τερατόμορφα, βλαμμένα και χοντρά παιδάκια της να δείτε, φθάνει για να τη λυπηθείτε…»)

Το πρώτο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι η Σάλι Χόκινς κάθε άλλο παρά κακάσχημη είναι. Η ηθοποιός, που πρωταγωνιστούσε στην ταινία Τυχερή και Ευτυχισμένη -Happy-Go-Lucky- του Μάικ Λι, δεν έχει προδιαγραφές μοντέλου, αλλά έχει τύπο και χάρη. Επιπλέον έχει σαρώσει του κόσμου τα βραβεία για την ερμηνεία της σ’ αυτή την ταινία του 2008. Προφανώς, «κακάσχημη» είναι για τον αρθρογράφο η ζωή και η εικόνα της εργατικής τάξης, είτε στο Σαν Φρανσίσκο είτε στην Ελλάδα. Όσο για τα παιδιά… χοντρά ναι (εξάλλου, η παχυσαρκία είναι πρόβλημα κυρίως των φτωχών), αλλά όχι «τερατόμορφα» και ούτε «βλαμμένα». Πιο πολύ σου ‘ρχεται ν’ αποδώσεις τον τελευταίο αυτό χαρακτηρισμό στην αγράμματη και νεόπλουτη Τζάσμιν και στον κόσμο της, παρά σε δύο φυσιολογικά, ζωηρά παιδιά μιας εργαζόμενης μητέρας. Εξάλλου, το «Βλαμμένη Τζάσμιν» θα ήταν ένας λιγότερο μελό και βαρύγδουπος τίτλος από τη «Θλιμμένη Τζάσμιν».

Επιπλέον, ο κύριος Φαληρεύς γράφει το  «looser» λάθος, δηλ. με δύο «ο» αντί για ένα -πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο ορθογραφικό λάθος, μαθαίνουμε, ανεπίτρεπτο όμως για μια πένα που υποτίθεται ότι παίζει τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ και γενικά την αγγλοσαξονική γραμματεία στα δάχτυλα…

Πρέπει πάντως να αναγνωρίσουμε ότι η επιλογή του Στ. Κ. να μιλήσει αυτή την Κυριακή για μια ταινία και όχι για τη Χρυσή Αυγή, όπως έκαναν χθες οι περισσότεροι αρθρογράφοι, είναι δείγμα σχετικής ευφυϊας. Ο αναγνώστης έχει μπουχτίσει,  έχει αηδιάσει από δημοσιογράφους και πρωτοσέλιδα που το παίζουν αντιφά. Ο Φαληρεύς έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα, αφού έχει γράψει «Όσοι πιστεύουμε στη δημοκρατία οφείλουμε ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στη Χρυσή Αυγή -και σοβαρολογώ απολύτως». Ό,τι αντιφασιστικό ή μάλλον αντιχρυσαυγίτικο και αν γράψει τώρα, θα φαίνεται γελοίο και κάλπικο και, επομένως, καλά κάνει κι ασχολείται με τη Θλιμμένη Τζάσμιν του Γούντι Άλεν. Όμως η αθεράπευτη κακία ή αντιλαϊκότητα του ανδρός δεν κρύβεται -κι αυτή τη φορά ξεσπά στην Τζίντζερ- με άδικο, πρόχειρο, ταξικό και νεοσουσουδίστικο τρόπο.