Το ελληνικό Γκουαντάναμο
Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών
Οι τελευταίες μέρες στιγμάτισαν ξανά την έυθραστη σχέση της πολιτείας με τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το μοιραίο κυνηγητό ενός μετανάστη, η αντικατάσταση των αστυνομικών επιθέσεων σε νεολαιίστικα συνοικιακά στέκια από συμμορίες φασιστών, ο βασανισμός τεσσάρων συλληφθέντων για ληστεία με την ξεδιάντροπη προβολή των προσώπων τους στα κανάλια του κανιβαλισμού, και ο εθνικιστικός παροξυσμός της Χ.Α. με αφορμή τα τρία παιδιά που σκοτώθηκαν στα Ιμια, συνέθεσαν την εικόνα μιας ανύπαρκτης θεσμικά ευρωπαικής χώρας.
Γονείς και συνήγοροι των συλληφθέντων στο Βελβεντό καταγγέλλουν τους πρωτοφανείς βασανισμούς
tης Αφροδίτης Τζιαντζή
Τη βάναυση μεταχείριση των κατηγορουμένων για τη ληστεία στο Βελβνεντό Κοζάνης από τις αστυνομικές αρχές καταγγέλλουν οι δικηγόροι και οι γονείς τους. «Είναι ξεκάθαρα μια υπόθεση βασανισμού», δήλωσε φανερά οργισμένος στην «Εφ.Συν.» ο Γιάννης Μπουρζούκος, πατέρας του 24χρονου Ανδρέα – Δημήτρη Μπουρζούκου.
«Οταν μας άφησαν τελικά να δούμε τον γιο μας για λίγα λεπτά ενώ κρατούνταν στην Αντιτρομοκρατική, τον είδαμε δεμένο, με το ένα χέρι περασμένο με χειροπέδες σε καρέκλα, στερεωμένη στο έδαφος. Η μητέρα του, που είναι έμπειρη γιατρός, κατάλαβε αμέσως ότι έχει υποστεί βασανιστήρια. Δεν είναι μόνο οι μώλωπες στο μάτι και οι εκδορές. Εχει κακώσεις στο κεφάλι, υπνηλία, ζαλάδα, πονοκέφαλο. Τα μάτια του ήταν μισόκλειστα και μαύρα, όχι όπως ρετουσαρίστηκε ηλιθιωδώς από την αστυνομία. Οταν τον συλλάβανε στην Κοζάνη, δεν τον ανέκριναν, αλλά τον είχαν σε ένα δωμάτιο, δεμένο, γονατιστό, με κουκούλα και χειροπέδες και τον γρονθοκοπούσαν σε όλο το σώμα. Θα προβούμε σε καταγγελία, γιατί έχουν κουρελιάσει όλο τον κώδικα ποινικής δικονομίας περί βασανισμών. Δεν κατηγορώ κάποιον προσωπικά, αλλά ξεκινάω από την ίδια την αστυνομική υπηρεσία που λειτουργεί παράνομα. Το αν και πώς θα προσφύγουμε νομικά, θα εξαρτηθεί από τον γιο μου, επειδή σεβόμαστε τη βούλησή του».
«Οι διωκτικοί μηχανισμοί στην Ελλάδα ακολουθούν τα πρότυπα βασανιστηρίων των φυλακών του Γκουαντάναμο», καταγγέλλει σε επιστολή της η μητέρα του ίδιου συλληφθέντα, Παντελία Βεργοπούλου, γιατρός του ΕΚΑΒ. «Για οποιαδήποτε βλάβη καθιστώ υπεύθυνους όσους επιλαμβάνονται του θέματος» καταλήγει στην επιστολή της, στην οποία επισημαίνει ότι ο γιος της «είναι πρόσφατα χειρουργημένος στα μάτια και ελλοχεύει μεγάλος κίνδυνος αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς» – ολόκληρη η επιστολή αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα athens.indymedia. «Το παιδί το είδα και ήταν χειρότερα από ό,τι στις φωτογραφίες», επιβεβαιώνει και η συνήγορός του Αννυ Παπαρούσου, που ζήτησε εγγράφως την άμεση διακομιδή του σε νοσοκομείο, για νοσηλεία και ιατρικές εξετάσεις, αίτημα που ικανοποιήθηκε μόλις χθες το απόγευμα.
Η κ. Χρύσα Πετσιμέρη, μία εκ των συνηγόρων των κρατουμένων, καταγγέλλει ότι «οι συλληφθέντες έχουν υποστεί όχι απλούς ξυλοδαρμούς, αλλά βασανιστήρια, κατά τη διάρκεια της κράτησης στο Α.Τ. Κοζάνης, με εμφανή τα σημάδια στο πρόσωπο και στο σώμα, βαριές σωματικές βλάβες στο κεφάλι και τους οφθαλμούς». Eπίσης ότι στη σύντομη συνάντηση με τους κατηγορουμένους, «ήταν δεμένοι σε μια καρέκλα, με ελεύθερο μόνο το δεξί χέρι, χωρίς να μπορούν να μετακινηθούν, πρακτική που δεν έχω ξανασυναντήσει από το 1993 που ασκώ τη δικηγορία».
Οι εικόνες αδιάψευστος μάρτυρας
Του Ματθαίου Τσιμιτάκη
Στο επίπεδο της δημόσιας επικοινωνίας, η ΕΛ.ΑΣ. συμπεριφέρεται σαν να βρίσκεται σε σημειολογικό πόλεμο με όσους δεν συμφωνούν ιδεολογικά μαζί της (ή μάλλον με αυτούς που τη διοικούν). Κάνει επιλεκτική χρήση των εικόνων που δημοσιεύει (οροθετικές, συλληφθέντες καταλήψεων, αλλά όχι δράστες ρατσιστικών εγκλημάτων ή ακόμα αστυνομικοί που εγκληματούν) καταστρατηγώντας θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και τις αρχές του κράτους δικαίου, τις οποίες έχει θεσμική υποχρέωση να υπερασπίζεται.
Η επίσημη δικαιολογία είναι πως οι εικόνες αυτές βοηθούν στον εντοπισμό περαιτέρω στοιχείων, όμως η δημόσια διαπόμπευση κατηγορουμένων (και όχι καταδικασμένων), πέραν της ύποπτης επιλεκτικότητας, στιγματίζει κοινωνικά, επιφέροντας στα μάτια της κοινής γνώμης την καταδίκη πριν αυτή αποφασιστεί από τη Δικαιοσύνη. Οι εικόνες των τεσσάρων συλληφθέντων στο Βελβενδό Κοζάνης αφηγούνται μια ιστορία στην οποία η ΕΛ.ΑΣ. δεν είναι υπερασπιστής του νόμου αλλά τιμωρός και εκδικητής.
Στην περίπτωση του νεαρού που απεικονίζεται φορώντας ταμπέλα ΤΕΕ Κοζάνης, ο λαιμός του έχει καλυφθεί με μια χοντροκομμένη πινελιά χρώματος που προδίδει ερασιτεχνισμό. Προσπάθησε να αντισταθεί; Φέρει τραύματα κακοποίησης τα οποία προδίδουν παραβίαση των δικαιωμάτων του; Σε τουλάχιστον δύο εικόνες, η ανάλυση σε photoshop δείχνει ότι έχουν υποστεί αλλοιώσεις, με την έκδοση CS4 του προγράμματος. Στις εικόνες δύο νεαρών έχουν σβηστεί οι μώλωπες, ενώ και στον τελευταίο, η εικόνα θολώνει ανεξήγητα σε κάποια σημεία.
Οι φωτογραφίες στον δημόσιο χώρο δεν απεικονίζουν μόνο εμπειρικά την αλήθεια, αλλά φέρουν σύμβολα που νομιμοποιούν στάσεις. Στην προκειμένη περίπτωση είναι η αποδοχή της αστυνομικής βίας, της παραβίασης των βασικών δικαιωμάτων και των αρχών του κράτους δικαίου αλλά ακόμα και αυτή η παραποίηση της φτωχής εμπειρικής αλήθειας.
Βασανιστήρια: ντροπή για τον νομικό πολιτισμό
Ομόφωνη είναι η καταδίκη του νομικού κόσμου για τους βασανισμούς των κατηγορουμένων για τη ληστεία στο Βελβεντό Κοζάνης, όπως προκύπτει από τις πρόχειρα ρετουσαρισμένες φωτογραφίες της Αστυνομίας, αλλά και από τις καταγγελίες γονέων και δικηγόρων.
«Σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου είναι απαράδεκτη η εικόνα κακοποιημένων κρατουμένων. Αυτό όχι μόνο προσβάλλει βάναυσα τον νομικό μας πολιτισμό, αλλά καθιστά και τις ανακριτικές ενέργειες και πράξεις παράνομες», δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ο ποινικολόγος Βασίλης Χειρδάρης. «Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια υπερισχύει οποιασδήποτε αστυνομικής ή κατασταλτικής σκοπιμότητας, όσο σημαντικής και να είναι. Η επαναφορά των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης των κατηγορουμένων δεν έχουν χώρο στην ελληνική Δικαιοσύνη. Οσοι κρατικοί υπάλληλοι χρησιμοποιούν τέτοιες μεθόδους πρέπει να τιμωρούνται όχι μόνο αυστηρά αλλά και κατηγορηματικά. Δεν είναι τυχαίο ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έχει καταδικάσει επανειλημμένως τη χώρα μας για κακοποιήσεις κρατουμένων. Η ντροπή δεν πρέπει να συνεχιστεί», συμπλήρωσε.
«Οι φωτογραφίες των συλληφθέντων κατηγορουμένων για τη ληστεία στην Κοζάνη δείχνουν κακομεταχείριση από τους αστυνομικούς. Αν όντως συνέβη, αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τελεία και παύλα». Αυτή ήταν η δήλωση του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Σταύρου Τσακυράκη στο facebook. «Πρόσεξα καλά τις φωτογραφίες, είναι ξεκάθαρα τα σημάδια της κακοποίησης», δήλωσε στην «Εφ.Συν.». «Αφήνω μια ελάχιστη πιθανότητα, τα χτυπήματα αυτά να είναι αποτέλεσμα συμπλοκής, αν οι κρατούμενοι αντιστάθηκαν την ώρα της σύλληψης. Η καταδίκη των βασανισμών είναι απερίφραστη, όποιο και να είναι το αδίκημα. Σε καμία περίπτωση δεν δικαιούται η εξουσία να κακομεταχειρίζεται οποιοδήποτε κρατούμενο. Αυτός είναι ένας κανόνας απόλυτος».
Α.Τζ.
Οι καταδίκες της Ελλάδας
Τέσσερις πρόσφατες καταδίκες της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για βασανιστήρια μας υπενθυμίζει η δικηγόρος Εβίτα Σαλαμούρα, που έχει ασχοληθεί με υποθέσεις στο συγκεκριμένο δικαστήριο:
1) Υπόθεση Galotskin κατά Ελλάδος, 14.1.2010
Εννιά χρόνια μετά τον βίαιο ξυλοδαρμό του με στέκα του μπιλιάρδου από αστυνομικούς κατά τη διάρκεια ελέγχου στην Ανω Τούμπα το 2001, ο Παναγιώτης Galotskin δικαιώθηκε από το ΕΔΔΑ για το ότι υπέστη βασανιστήρια, εξευτελισμό και σωματικές βλάβες (άρθρο 3 της ΕΣΔΑ), ενώ η αστυνομική έρευνα κρίθηκε ανεπαρκής. Στον προσφεύγοντα επιδικάστηκε αποζημίωση 17.000 ευρώ.
2) Υπόθεση Zelilof κατά Ελλάδoς, 24.5.2007
Στην ίδια υπόθεση, ο ρωσοπόντιας καταγωγής Ελληνας υπήκοος, δικαιώνεται για τον ξυλοδαρμό που υπέστη από αστυνομικούς και του επιδικάζονται 15.000 για ηθική βλάβη και 3.500 για δικαστικά έξοδα.
3) Υπόθεση Alsayed Allaham κατά Ελλάδος, 18.1.2007
Δικαιώνεται 9 χρόνια μετά τον ξυλοδαρμό του και τη βίαιη κράτησή του στο αστυνομικό τμήμα Πατησίων Σύρος υπήκοος, που συνόδευσε φίλο του για να καταγγείλει ληστεία και υπέστη απώλεια ακοής και από τα δύο αυτιά. Στον προσφεύγοντα επιδικάζονται 20.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.000 ευρώ για έξοδα και δικαστική δαπάνη.
4) Υπόθεση Zontul κατά Ελλάδος, 17.01.2012
Μετανάστης χωρίς χαρτιά, Τούρκος υπήκοος, βιάστηκε με κλομπ από άνδρα του Λιμενικού Σώματος το 2001, στον οποίο επιβλήθηκαν έξι μήνες φυλάκισης που μετατράπηκαν σε πρόστιμο 792 ευρώ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι η ποινή που επιβλήθηκε στον λιμενικό ήταν ανεπαρκής, δεδομένου ότι είχε παραβιαστεί ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Ο προσφεύγων ενημερώθηκε μόνο εκ των υστέρων, όταν είχε ήδη γίνει η δίκη και είχε εκδοθεί η απόφαση. Η Ελλάδα καταδικάστηκε να καταβάλει 50.000 ευρώ για ηθική βλάβη στον προσφεύγοντα, καθώς και 3.500 ευρώ για δικαστικά έξοδα.