Η Κλάρα και ο ήλιος του Καζούο Ισιγκούρο

Στο πρώτο μυθιστόρημά του μετά τη βράβευσή του με το Νόμπελ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, ο ιαπωνικής καταγωγής Βρετανός συγγραφέας Καζούο Ισιγκούρο αφηγείται την ιστορία της Κλάρας, μιας «Τεχνητής Φίλης» με εκπληκτική παρατηρητικότητα, ιδιαίτερη ευαισθησία και ταυτόχρονα με μεγάλη αφέλεια. Πρόκειται για ένα αλληγορικό παραμύθι που κινείται στα χνάρια του αριστουργηματικού του έργου Μη με αφήσεις Ποτέ (2005). Η Κλάρα και ο Ήλιος λαμβάνει χώρα στο  εγγύς μέλλον, πρόκειται για μια «κοντινή δυστοπία», αν και είναι σαφές ότι γράφτηκε πριν από την πολύ αληθινή δυστοπία που ζούμε τον τελευταίο χρόνο. Εκατομμύρια εργαζόμενοι έχουν αντικατασταθεί από μηχανές, ωστόσο στο βιβλίο βλέπουμε βιομηχανικούς εργάτες και οικιακούς βοηθούς, ενώ οι άνθρωποι είναι διαχωρισμένοι με ιδιόμορφα ταξικά κριτήρια με το κυνήγι μιας ανώτερης μόρφωσης να είναι εν δυνάμει θανάσιμο.

Η τηλεκπαίδευση έχει επικρατήσει πλήρως, τα περισσότερα παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο αλλά σπουδάζουν από το σπίτι και οι προνομιούχοι χτίζουν κοινότητες ερμητικά κλειστές ώστε να προστατευτούν από το «αγριεμένο πλήθος». Η ευαισθησία, η συγκίνηση και η μελαγχολία κυριαρχούν για άλλη μια φορά στο έργο του Ισιγκούρο μαζί με τον πεσιμισμό, τη θυσία, μια πολύ ιαπωνική αντίληψη της έννοιας του καθήκοντος και μια ιδιόμορφη μοιρολατρία. O συγγραφέας δεν κρύβει την ανησυχία του από τις επιπτώσεις της γονιδιακής επεξεργασίας και της συλλογής προσωπικών δεδομένων (μέσω προγραμμάτων τεχνητής νοημοσύνης) στη δημοκρατία και την ισότητα.

Το βιβλίο δυστυχώς δεν φτάνει στο ύψος των κορυφαίων έργων του συγγραφέα (Απομεινάρια μιας μέρας, Μη με αφήσεις ποτέ).  Μοιάζει με περίληψη από πολλές ιδέες που φεύγουν βιαστικά και δεν οδηγούν πουθενά αφήνοντας στον αναγνώστη ένα κενό. Εύκολα προβλέπεις τα γεγονότα της επόμενης σελίδας. Ενώ περιμένεις κάτι λίγο πιο βαθύ, η ιστορία τελειώνει. σαν ένα σκοτεινό παραμύθι για μικρά παιδιά που αφήνει μια πικρή γεύση και μια αίσθηση ματαιότητας.

Μια εκδοχή του κειμένου δημοσιεύτηκε στο prin.gr

(φωτογραφία από το parallaximag.r)