Γκέι περηφάνια και στρέιτ προκατάληψη στον απόηχο του Pride

Συζήτηση και αντιπαράθεση διεξάγεται στο διαδίκτυο -κυρίως στο facebook- για το ζήτημα των LGBTQ δικαιωμάτων, των μέσων διεκδίκησης και της συμβολής της Αριστεράς σε αυτό τον αγώνα.  Η ιστορία ξεκίνησε στον απόηχο του Athens Pride μετά από κείμενο του Κώστα Μάρκου στην εφημερίδα Πριν με τον -προκλητικό για κάποιους- τίτλο «ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ομοφυλοφιλία».   Το κείμενο θέτει πολλά ζητήματα και ασκεί κριτική στην εμπορευματοποίηση του Pride ενώ τονίζει ότι «η επαναστατική, αντικαπιταλιστική και κομμουνιστική θεωρία, πολιτική και πρακτική της εποχής μας δεν μπορεί να φοβάται, να κρύβεται, να περιφρονεί ή να γελοιοποιεί τον «κόσμο» των LGBT». Η κριτική στο κείμενο που ασκήθηκε αφορά τόσο τον τίτλο όσο και το περιεχόμενο. Κυρίως κάποιοι θεωρούν ότι ο συντάκτης ασκεί πατερναλιστική από τα έξω και από τα πάνω κριτική στο LGBTQ κίνημα από μια στρέιτ οπτική γωνία. Χωρίς ο ίδιος να είναι δραστήριο μέλος του πολύχρωμου κινήματος, υποτιμάει την αυτοτέλεια και την ιδαιτερότητά του , κουνάει το δάκτυλο στους γκέι ακτιβιστές (και αυτούς της ΑΝΤΑΡΣΥΑ) για συστημική ενσωμάτωση.   Εστιάσεις αυτής της κριτικής μπορείτε να διαβάσετε στο κείμενο του Διονύση Καλιντέρη Το «πρόβλημα με τα αγόρια» που δημοσιεύτηκε στο Unfollow. 

Θεωρούμε θετικό ότι έχει ανοίξει η συζήτηση και ο διάλογος έστω και αν οι όροι όπως πάντα δεν είναι ιδανικοί. Κανείς δεν είναι υπεράνω κριτικής, ούτε εμείς, ούτε η Αριστερά, ούτε το LGBTQ κίνημα κλπ. 

Στο πλαίσιο αυτού του διαλόγου δημοσιεύουμε παλιότερο σχετικό κείμενο του Γιώργου Φωτίου στον απόηχο του Athens Pride

 

Το Athens και Salonica Pride τελείωσε αλλά η καταπίεση, η ομοφοβία, ο σεξισμός και η υποκριτική συμπεριφορά απέναντι στην ομοφυλοφιλία και τη διαφορετικότητα παραμένουν. Σύμφωνα με πρόσφατη διεθνή έρευνα, μόλις ένας στους δύο Έλληνες δηλώνει ότι αποδέχεται την ομοφυλοφιλία. Τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, καθώς είναι διαφορετικό να δηλώνεις ότι αποδέχεσαι κάτι και διαφορετικό να το εφαρμόζεις στην πράξη.

Όταν έγινε το πρώτο Ρride, πριν μερικά χρόνια, η συμμετοχή ήταν αρκετά μικρή, καθώς οι περισσότεροι φοβόντουσαν πως η παρουσία τους στο γεγονός μπορεί να τους στιγματίσει ή να τους δημιουργήσει προβλήματα στο οικογενειακό ή επαγγελματικό περιβάλλον. Σήμερα αυτός ο φόβος έχει σπάσει σε ένα βαθμό, αλλά αυτό οφείλεται περισσότερο στην παραδοχή ότι η συμμετοχή και η συμπαράσταση σ’ αυτή την εκδήλωση δεν σε καθιστά αυτόματα γκέι και λιγότερο στη νομιμοποίηση και αποδοχή της ίδιας της ομοφυλοφιλίας από την κοινωνία.

Σεξισμός, έστω σε λανθάνουσα μορφή και σε διαφορετικό βαθμό, υπάρχει σε όλους μας, υπάρχει στην Αριστερά, στον αναρχικό χώρο, υπάρχει ακόμα και στους προοδευτικούς καλλιτεχνικούς κύκλους, υπάρχει και μέσα στο ίδιο το LGBT κίνημα. Σεξισμός είναι να αρνείσαι στον άλλο το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού, σεξισμός είναι να επιμένεις να τοποθετήσεις πινακίδες σε όλα κόντρα στην επιθυμία του άλλου και να τα βάλεις μέσα σε βολικά κουτάκια.

Το LGBT κίνημα παρά το ενωτικό του τίτλο δεν τον δικαιολογεί στην πράξη. Από τα τέσσερα γράμματα εκφράζεται κυρίως το δεύτερο. Η αμφισεξουαλικότητα των γυναικών είναι πολύ πιο αποδεκτή κοινωνικά, ενώ ο αριθμός των αποκλειστικά ομοφυλόφιλων γυναικών είναι πολύ μικρότερος από τον αντίστοιχο αντρικό. Οι Bisexual, που δεν αυτοπροσδιορίζονται από τις ετικέτες straight ή gay αντιμετωπίζονται από σημαντική μερίδα του LGBT κινήματος σαν να βρίσκονται σε ένα «μεταβατικό» στάδιο και απλώς αρνούνται ή δεν έχουν ακόμα αποφασίσει την κλίση τους προς τη μια ή την άλλη πλευρά. Οι διεμφυλικοί αντιμετωπίζουν τον ρατσισμό και την κοινωνική απομόνωση σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις άλλες κατηγορίες σεξουαλικής συμπεριφοράς.

Αλλιώς αντιμετωπίζονται κοινωνικά οι περισσότερο θηλυπρεπείς από τους πιο μάτσο και «αρρενωπούς» γκέι και αλλιώς οι «straight looking» γυναίκες από τις «butch».

Ακόμα και μέσα στο LGBT κίνημα υπάρχουν κάθετες διακρίσεις, υπάρχει η «αριστοκρατία» και αυτοί που βρίσκονται στον πάτο της αλυσίδας. Αυτές οι διακρίσεις υπάρχουν σε όλα τα κινήματα, όπως και στο εργατικό κίνημα όπου το μεγαλύτερο, πιο δυναμικό και πιο χτυπημένο τμήμα της εργατικής τάξης, οι άνεργοι και η μη φοιτητική νεολαία, δεν αισθάνεται ότι αντιπροσωπεύεται από κανένα συνδικαλιστικό φορέα.

Σύμφωνα με τους περισσότερους ακτιβιστές της γκέι κοινότητας η σεξουαλική ταυτότητα είναι καθοριστική για την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου. Ωστόσο δεν λείπουν και οι εκπρόσωποι μιας νέας σχολής σκέψης που βρίσκει αν όχι αναχρονιστικούς τουλάχιστον περιοριστικούς αυτούς τους διαχωρισμούς. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ακτιβιστή για τις ελευθερίες στην ψηφιακή εποχή Άαρον Σβαρτς που δεν αυτοχαρακτηριζόταν ομοφυλόφιλος και δεν ήταν σύμφωνα με τον ορισμό που έδινε ο ίδιος και άλλοι πολλοί άνθρωποι της γενιάς του. Ενώ ποτέ δεν έκρυψε ότι είχε σεξουαλικές σχέσεις και με άντρες και με γυναίκες, ο Σβαρτς αρνιόταν κατηγορηματικά να περιλαμβάνεται σε μια κατηγορία που θεωρούσε εντελώς κατασκευασμένη και παραπλανητική.

 

Η ανατρεπτική Αριστερά δεν μπορεί να βλέπει τους ομοφυλόφιλους ως ένα «δυναμικό κοινό» με την ίδια εμπορική λογική που η βιομηχανία της προσωπικής ζωής επιθυμεί να χειραγωγήσει και να φέρει στα μέτρα της. Αλλά πρέπει με πολιτικό κριτήριο να καθορίζει τη στάση της απέναντι στις κινητοποιήσεις του χώρου. Όπως στο εργατικό κίνημα κρατάει αποστάσεις από τη ΓΣΕΕ και παλεύει για μια ανεξάρτητη, εργατική κατεύθυνση, έτσι και με αυτό το μέτωπο πάλης πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά κάνοντας εξαρχής μία τομή.

Ποιον σημαδεύει το Athens Pride; Απέναντι σε ποιον παίρνει θέση; Σημαδεύει το κράτος, την κυβέρνηση, την εξουσία που ακόμα αρνείται να δώσει ίδια νομικά και κοινωνικά δικαιώματα σε ζευγάρια του ίδιου φύλου; Ή μήπως είναι μια κραυγή διαμαρτυρίας απέναντι στον πουριτανισμό και τον συντηρητισμό; Αν είναι το δεύτερο κυρίως πρέπει όμως να ρωτήσουμε: Ποιος συντηρητισμός, των λαϊκών στρωμάτων ή της αστικής τάξης, είναι στο στόχαστρο; Είμαστε βέβαιοι ότι δεν είναι το δεύτερο. Αλλιώς δεν θα ήταν υπό την αιγίδα της αμερικανικής πρεσβείας (!) η κινητοποίηση. Ο συντηρητισμός που απαντάται σε τμήματα των λαϊκών στρωμάτων δεν είναι παρά αντανάκλαση της στενής και επιλεκτικής προοδευτικότητας της αστικής τάξης. Όπως ακριβώς η κατάργηση της ιστορικής μνήμης και η αντιδραστική αναθεώρηση της ιστορίας υποδαυλίζει τις εθνικιστικές αφηγήσεις.

Αν δεν σηκωθούν οι άνθρωποι από την κατάσταση της φτώχειας είναι βολικό να τους κατηγορεί κανείς, όπως ο μεγαλοβιομήχανος Μάουλερ του Μπρεχτ που ζητά από την Ιωάννα να μάθει να μισεί τους φτωχούς. Το πόσο προοδευτική είναι η αστική τάξη δεν κρίνεται από το αν ανέχεται τη διαφορετικότητα υπό τη δική της σημαία. Θα παραμέριζε για να περάσει μια πραγματική συμμαχία ανδρών και γυναικών, που θα έθιγε τα ιερά και τα όσια – την ιδιοκτησία, την οικογένεια, το κράτος; Αυτά είναι ακριβώς –το κράτος, η οικογένεια, η ιδιοκτησία, η εξουσία των ανδρών της οικονομικά κυρίαρχης τάξης– τα αίτια της καταπίεσης και των γυναικών και όλων των ασθενών φύλων, των «μη κανονικών». Οι διοργανωτές του Pride δεν τα εντοπίζουν. Θέλουν να προσθέσουν μια πινελιά ιδιαιτερότητας και ελευθερίας του «ατομικού φύλου», αλλά απομακρύνονται από τη διεκδίκηση του «κοινωνικού φύλου», από τη διεκδίκηση πραγματικής συνολικής ελευθερίας της ερωτικής και κοινωνικής ζωής. Περιγράφουν μια απελευθέρωση χωρίς πόλεμο. Μια απελευθέρωση χωρίς ελευθερία.

Απάντηση