Ορισμένα συμπεράσματα από τη αναμέτρηση του ΣΥΡΙΖΑ στο ΣΕΦ

Ανταπόκριση του «antapoΚΡΙΤΗ» από την ιστοσελίδα antapocrisis.gr (οι υπογραμμίσεις δικές μας)

Εξαρχής πρέπει να παραδεχτεί κανείς ότι είναι άδικη η απομόνωση της σημερινής αντιπαράθεσης από μια διαδικασία μαζική, ζωντανή και -τουλάχιστον για τον κόσμο που συμμετείχε- ελπιδοφόρα. Επειδή όμως τα κοινά συμπεράσματα, τα θετικά, τα πανηγυρικά, τα ωραία και τα ελπιδοφόρα, θα τα ομολογήσουν όλοι, έχει νόημα να σταθούμε σε “μεροληπτικές” επισημάνσεις ενός όχι ουδέτερου παρατηρητή. Η ορθότητά τους βεβαίως μένει να κριθεί.

1. Η διαδικασία προς τη Συνδιάσκεψη είχε μαζικότητα και συμμετοχή, αλλά το κουστούμι ήταν κομμένο και ραμμένο αντιδημοκρατικά. Διαδικασία φαστ τρακ, συζήτηση μηδενική ως ελάχιστη, ογκώδες σώμα – αδύνατο να βουλευτεί ως σώμα, διαγκωνισμός υποψηφίων, τάσεων και μηχανισμών, προσωπικές φιλοδοξίες, εγγραφές μελών πάνω από την κάλπη. Οι ευθύνες δεν είναι ίδιες για όλους. Κάποιοι διαχωρίστηκαν δημόσια, ανεξάρτητα αν ακολούθησαν το γενικό ρεύμα σε μικρογραφία, έστω και αντιπαρατιθέμενοι.

2. Βασικός στόχος της ηγεσίας ήταν το ενιαίο κόμμα. Δηλαδή να περιοριστεί η πολυφωνία. Όχι όμως η οποιαδήποτε πολυφωνία. Υπήρξε διαφοροποίηση Κουράκη, υπήρξε και διαφοροποίηση Σταθάκη. Υπήρξε διαφοροποίηση Λαφαζάνη, υπήρξε και διαφοροποίηση Δούρου. Ο περιορισμός όμως στοχεύει στα αριστερά και όχι στα δεξιά. Επί του προκειμένου είχαν προηγηθεί παραδείγματα αφωνίας σε δεξιές παραφωνίες, αλλά οργανωμένης επίθεσης σε αριστερές παραφωνίες. Το στίγμα έδωσε πριν το συνέδριο ο Γ.Δραγασάκης μιλώντας έντονα για το εσωτερικό του κόμματος, τις τάσεις, τη “δημοκρατία των μελών”. Το κέντρο βάρος της συζήτησης ήταν δια του παλλαϊκά αποδεκτού αιτήματος της ενιαίας έκφρασης να αυτοπεριοριστούν οι “ανορθογραφίες”, ειδικά στα κρίσιμα θέματα της ΕΕ. Και το άνοιγμα και ειδικά το κλείσιμο του Α.Τσίπρα αφορούσε την εκμαίευση μιας τέτοιας “ενιαίας” συμπεριφοράς.

3. Η δημοκρατία των μελών και ο ενιαίος φορέας παρόλα αυτά δεν κινδύνευε από τις πολιτικές διαφοροποιήσεις. Σκάλωσε στη διοργάνωση μιας συνδιάσκεψης από τους μηχανισμούς για τους μηχανισμούς. Στο διορισμό μέρους της Κ.Ε. και στην εύκολη πριμοδότηση της υπόλοιπης με μια στοιχειώδη οργάνωση. Στο κόμμα που συνεχίζει να διαμορφώνεται από τις προσωπικές δηλώσεις. Στο κόμμα συνιστωσών και εξισορρόπησης, παλαιοκομματικών τακτικών και αθρόας εγγραφής πασοκικών στελεχών. Σε κάθε περίπτωση όποιος ήθελε πραγματικά δημοκρατία των μελών, και πολύ περισσότερο αν διέθετε και την εξουσία θα μπορούσε αν όχι να την επιβάλει, τουλάχιστον να κάνει μετρήσιμα βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Οι αντιφάσεις από αυτή την άποψη ήταν πολλές: Η μεν ηγεσία επικαλείται τη δημοκρατία των μελών αλλά δεν έχει φροντίσει να την προωθήσει, χρησιμοποιώντας την απλώς ως αιχμή του δόρατος ενάντια στην αντιπολίτευση. Οι αρθρογράφοι της Ίσκρα επιχειρηματολογούν υπέρ των τάσεων και της εσωκομματικής ελευθερίας, αν και θήτευσαν επί μακρόν στο ΚΚΕ. Ενώ τα προερχόμενα από το ευρωκομμουνιστικό ρεύμα, τα φόρουμ και τα κοινωνικά κινήματα, στελέχη της ηγεσίας επιχειρηματολογούν υπέρ της ενιαίας έκφρασης του Κόμματος. Ήμαρτον που θα λεγε γνωστός αθλητικογράφος.

4. Σε αυτή την κατάσταση η απόφαση του Αριστερού Ρεύματος και συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ να καταθέσουν προς ψήφιση τροπολογίες και να κατέβουν σε ξεχωριστή λίστα για την Κ.Ε. ήταν επιλογή που ήθελε να κατοχυρώσει ζωτικό χώρο στη ριζοσπαστική άποψη εντός του ενιαίου φορέα. Ήταν δεδομένες οι αποδοκιμασίες στον Λαφαζάνη, αλλά η μάχη δεν κρίθηκε εκεί. Αξίζει να σημειωθεί ο απολίτικος τρόπος καταγγελίας της ξεχωριστής λίστας: Σαλαμοποίηση (από εδώ η πολιτική, από εκεί τα πρόσωπα), αποπολιτικοποίηση (ατομικά και όχι πολιτικά κριτήρια), ευτελισμός (προτιμότερα τα χαρτάκια με τις σταυρομαχίες που κυκλοφορούν κρυφίως, αντί για την καθαρή, δημόσια και δηλωμένη πολιτική λίστα). Είναι προφανές ότι η ισχυρή πλειοψηφία της συνδιάσκεψης ζυμωμένη με την “ενότητα” και το ανάθεμα στον παλιό ΣΥΡΙΖΑ των συνιστωσών και τον παλιό ΣΥΝ των τάσεων, δεν θα στεκόταν θετικά στη στάση του Ρεύματος, χρεώνοντάς του εμμονή στο παρελθόν και στα προνόμια της γραφειοκρατίας.

5. Τελικό αποτέλεσμα ήταν εν μέσω αντιδράσεων και οξύτητας να κατατεθούν δύο λίστες: Στη μια οι προεδρικοί, οι προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ, η ΚΟΕ και η Ανάσα, στην άλλη το Ρεύμα, και οι ΔΕΑ, ΚΕΔΑ, Κόκκινο, ΑΠΟ. Ανεξαρτήτως εκλογικών μαγειρεμάτων και αποτελεσμάτων είναι προφανές ότι το σπάσιμο του κοινού ψηφοδελτίου και η δεύτερη λίστα αντανακλά και μια σημαντική πολιτική διαφοροποίηση. Η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, και ειδικά η αριστερά που στέκεται με έμφαση στη γραμμή της διαγραφής του χρέους, της ακύρωσης των μνημονίων και της σύγκρουσης με την ευρωζώνη, εκφράστηκε ανοικτά με αυτή την κίνηση. Οι συνέπειες τόσο μέσα, όσο και έξω από το κόμμα, μένει να ξεδιπλωθούν.

6. Η ρελάνς Τσίπρα στην “πρόκληση” Λαφαζάνη, ήταν να κατέβει ο ίδιος υποψήφιος ως άτυπος επικεφαλής της πρώτης λίστας. Εμμέσως πλην σαφώς κάλεσε το σώμα να τον υπερψηφίσει προσωπικά, καταψηφίζοντας έτσι τη λίστα της μειοψηφίας. Κίνηση που θα στρίμωχνε εσωκομματικά τους αντιπάλους, αλλά που αγνοούσε δύο παράγοντες. Ο ένας ήταν η αντιπρόταση του Αριστερού Ρεύματος για δυνατότητα σταυροδοσίας υποψηφίων και από τις δύο λίστες. Μέθοδος που κληρονομείται από τον ΣΥΝ. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα να σταυροδοτηθούν υποψήφιοι από οποιαδήποτε λίστα κι αν προέρχονται. Στην πρόταση αυτή η ηγεσία αντιτάχθηκε, αλλά υπό τον φόβο να χαθεί η ψηφοφορία, υποχώρησε και τελικά την αποδέχθηκε. Ο δεύτερος παράγοντας ήταν ο εγκλωβισμός του προέδρου του ΣΥΝ σε μια διένεξη από την οποία όφειλε να βρίσκεται υπεράνω. Αν ο Π.Λαφαζάνης επέλεξε να εμφανιστεί ως εσωκομματική αντιπολίτευση, ο εν αναμονή αυριανός πρωθυπουργός της χώρας δεν έπρεπε να εμφανιστεί ως εσωκομματική πλειοψηφία. Στο βωμό της εσωκομματικής αντιπαράθεσης, ο Α.Τσίπρας κατήλθε στο πεδίο της εσωτερικής πάλης για να ρίξει και προσωπικά το βάρος του υπέρ της λίστας της πλειοψηφίας.

7. Η τροπολογία του Αριστερού Ρεύματος για την ΕΕ συγκέντρωσε ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό, πρωτοφανές για την οργανωτική δύναμη του ΑΡ και των συνιστωσών που υπερψήφισαν. Είναι προφανής η αναντιστοιχία ανάμεσα στο φιλοΕΕ “κλείδωμα” της πολιτικής κατεύθυνσης του ΣΥΡΙΖΑ που επιχειρεί η ηγεσία, με τα αντιΕΕ αισθήματα που όλο και περισσότερο ξεπηδούν στη βάση. Αντίθετα η τροπολογία για την αριστερά συγκέντρωσε αρκετά μικρότερο ποσοστό, και πάλι όμως ψηλότερο από την οργανωτική δύναμη της μειοψηφίας. Ήταν απόρροια της μάχης που δόθηκε τις προηγούμενες μέρες ενάντια στην πρόταση ενότητας της αριστεράς (διότι …το ΚΚΕ κωφεύει), μάχη στην οποία στρατεύτηκε μέχρι και ο Α.Μητρόπουλος. Η λογική εξέλιξη αυτής της μάχης ίσως να είναι ο μετασχηματισμός του αιτήματος της αριστερής κυβέρνησης σε κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας, ανοίγοντας την πόρτα σε αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις, κατ’ όνομα αντιμνημονιακές ή πολύ πρόσφατα μνημονιακές και εσχάτως ανανήψασες.

8. Σε στιγμές όξυνσης της διαδικασίας, προεδρικές τάσεις και προεδρικές συνιστώσες επιχείρησαν να προγκήξουν το Ρεύμα και προσωπικά τον Π.Λαφαζάνη. Ορισμένοι βασιλικότεροι των βασιλικότερων θέλησαν να προβούν και σε δημόσιες καταγγελίες για τον διασπαστικό του ρόλο. Σε αυτόν τον υπερπροεδρικό παροξυσμό αντέδρασαν μέχρι και οι κανονικοί προεδρικοί. Η κατάσταση δεν εξομαλύνθηκε εύκολα καθώς η διαδικασία εκλογής αντιπροσώπων έμπαζε από παντού, ώστε να επισείονται απειλές αποκάλυψης για μικρότερα ή μεγαλύτερα όργια ένθεν κακείθεν. Ψυχραιμότερες σκέψεις ψυχραιμότερων συντρόφων, τελικά επικράτησαν.

9. Συμπερασματικά: Ήταν μια εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση που δόθηκε -και καλώς δόθηκε- από αυτό που θα αποκαλούσαμε “αριστερή πτέρυγα” του ΣΥΡΙΖΑ με θέσεις πιο ριζοσπαστικές από αυτές που καταγράφει ο ενιαίος φορέας. Το Αριστερό Ρεύμα απειλήθηκε με συμπίεση υπό το βάρος της “ενότητας” και της “δημοκρατίας των μελών και όχι των τάσεων”, αλλά οι χειρισμοί στο θέμα της σταυροδοσίας και η οριακή ήττα στην ψηφοφορία για την τροπολογία, αντέστρεψαν την εικόνα. Το ερώτημα που έπρεπε πριν τη Συνδιάσκεψη να απαντηθεί είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ τείνει να γίνει ενιαίο κόμμα, πλουραλιστικό μεν, αλλά με μία και μόνο δημόσια εκφορά μιας ήπιας και μετριοπαθούς γραμμής, ή αν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να γίνει ένα μέτωπο που να χωρά τις αντιμνημονιακές αριστερές πολιτικές, από αυτές που επιλέγουν το ευρώ, μέχρι αυτές που δεν επιλέγουν πάση θυσία το ευρώ, μέχρι ακόμα και εκείνες που βάζουν άμεσα και επιτακτικά το ζήτημα της εξόδου. Κόμμα ή Μέτωπο; Να ένα ερώτημα που θέτει το ματς που παίχτηκε σήμερα στο ΣΕΦ, αλλά δεν απαντήθηκε.

Διαβάστε ακόμα την τοποθέτηση της Παρέμβασης  για τη διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ