Μια παρτίδα που δεν παίχτηκε …ακόμα

Αντί γι’ αντίο, ένας στίχος θα ταίριαζε στον Άλκη Αλκαίο που πέθανε πριν λίγες μέρες στα 63 του χρόνια: «πιάνουν στη γη μας λίγο τόπο τα πολύτιμα» (Δ.Ι. Αντωνίου, «Κακοί έμποροι»).

Της Μαριάννας Τζιαντζή από το Πριν

Λίγο τόπο έπιανε στην αγορά ο Αλκαίος. Στην αγορά τη μιντιακή, την καλλιτεχνική, την πολιτική. Με επιλογή συνειδητή. Ελάχιστα ξέρουμε για τον ίδιο πέρα από τους στίχους του: μια φωτογραφία στο εξώφυλλο ενός δίσκου και μια σύντομη τηλεοπτική εμφάνισή του το 1990. Στην εκπομπή αυτή, που εύκολα μπορούμε να τη βρούμε στο ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ, δεν κοιτάζει απευθείας το φακό. Χαμηλωμένο το βλέμμα του, χαμηλή η φωνή του. Όμως αυτός ο «μοναχικός», ο ερημίτης, μιλά σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, χρησιμοποιεί το «εμείς», χωρίς να εννοεί μόνο τον εαυτό του και τον Θάνο Μικρούτσικο, αλλά και τη γενιά του ή έστω εκείνο το κομμάτι της γενιάς του που βγήκε από το καμίνι του αντιδικτατορικού αγώνα και ήθελε να φτάσει στην απέναντι ακτή.

Σύντομα ήρθε το «εμπάργκο», η αίσθηση του αποκλεισμού, του κοινωνικού και του ατομικού, όπως ο ίδιος εξηγεί. Μόνο που στις αρχές του ’80 υπήρχε ακόμα η αίσθηση ότι «η παρτίδα μας δεν παίχτηκε ακόμα», λέει χαρακτηριστικά. Το 1990, καθώς μιλά μπροστά στην κάμερα, εξηγεί ότι ο αποκλεισμός έχει πάρει πιο έντονα ατομικά χαρακτηριστικά και παραδέχεται ότι «η παρτίδα μας μπορεί να μην παιχτεί ποτέ… και ίσως μακάρι να μην παιχτεί ποτέ για να ’χουμε να πιστεύουμε σε κάτι».

Δεν παίχτηκε αυτή η παρτίδα ή μάλλον κάποιοι την έπαιξαν με όρους αγοράς και πρόσκαιρης αναγνώρισης. Όμως τα τραγούδια του Άλκη Αλκαίου έχουν ήδη κινήσει για την απέναντι ακτή, μια ακτή με περίγραμμα θολό όπου πνέουν οι απρόβλεπτοι άνεμοι της ιστορίας.

H ακτή υπάρχει και ας μην την έχει ακόμα γνωρίσει η ανθρωπότητα. Υπάρχουν τα ηρωικά ταξίδια και ας κατέληξαν σε ναυάγια. Οι στίχοι και τα άστρα του ουρανού δεν αρκούν για να βρούμε το δρόμο, όμως ο Αλκαίος ήταν ένας πορθμέας, ένας περαματάρης με μισοκρυμμένο πρόσωπο.

Πολλές παρτίδες θα παιχτούν ακόμα. Και κάποια απ’ αυτές θα είναι και η δική του.