«Τρέξε»!: Τρόμος και παράνοια στην ΑμεριΚΚΚή του Τραμπ
της Βίκης Παπαδοπούλου
Το 1967 κυκλοφόρησε η εμβληματική ταινία Μάντεψε ποιος θα έρθει το βράδυ (Guess who’s coming for dinner) με την Κάθριν Χέπμπορν και τον Σίντνεϊ Πουατιέ. Σε αυτή την ταινία ένα ζευγάρι φιλελεύθερων Αμερικανών «δοκιμάζεται», όταν η κόρη τους έρχεται να τους γνωρίσει τον αφροαμερικανό αρραβωνιαστικό της. Στο τέλος της ταινίας οι θεατές αναστενάζουν με ανακούφιση, όταν τελικά οι μικροαστοί γονείς της κοπέλας αποδέχονται τον εκλεπτυσμένο και πετυχημένο κοινωνικά Πουατιέ για γαμπρό τους.
Μισό αιώνα μετά, ο κοινωνικός διαχωρισμός με βάση το χρώμα του δέρματος έχει αμβλυνθεί μεν σε ένα βαθμό, παραμένει πολύ υπαρκτός δε. Αυτό έρχεται να αναδείξει η ταινία Τρέξε! (Get Out!) του μαύρου σκηνοθέτη Τζόρνταν Πιλ. Η πρωτότυπη και αντισυμβατική αυτή ταινία τρόμου, με χαμηλό προϋπολογισμό, έσπασε τα ταμεία στις ΗΠΑ και είναι αυτή τη στιγμή ανάμεσα στις τέσσερις πρώτες κινηματογραφικές παραγωγές σε εισπράξεις για το 2017.
Στο Τρέξε, ο νεαρός μαύρος Κρις (Ντάνιελ Καλούγια) θα συνοδεύσει τη λευκή κοπέλα του, Ρόουζ (την οποία υποδεύεται η γνωστή από τη σειρά Girls, Άλισον Ουίλιαμς), στο πατρικό της για να περάσουν ένα Σαββατοκύριακο με τους γονείς της και τον αδερφό της. Ο Κρις είναι φανερά αγχωμένος, καθώς η κοπέλα του απέφυγε να πει στους γονείς της ότι ο φίλος της είναι μαύρος και δεν ήξερε πως θα τον αντιμετώπιζαν. Αρχικά ο Κρις θεωρεί πως, η παράξενη ατμόσφαιρα που επικρατεί στο σπίτι, όπου το υπηρετικό προσωπικό είναι μαύροι, αλλά και κατά τη διάρκεια μιας ετήσιας οικογενειακής συνάθροισης οφείλεται στην ερωτική επιλογή της Ρόουζ, σύντομά, όμως, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ακόμα πιο τρομακτική αλήθεια.
Οι γονείς της Ρόουζ εμφανίζονται αρχικά προοδευτικοί και όπως υπογραμμίζουν θα ψήφιζαν τον Ομπάμα αν μπορούσε να «τρέξει» για μια τρίτη θητεία. Η κριτική του δημιουργού δεν είναι απέναντι στους ανοιχτά ρατσιστές και τους νεοναζί. Αυτούς τους θεωρεί χαμένη υπόθεση. Αντίθετα, επιθυμεί να ξεσκεπάσει την υποκρισία και τα όρια των φιλελεύθερων Αμερικανών που αποδέχονται τους μαύρους στο βαθμό που οι τελευταίοι δεν αμφισβητούν τη λευκή κυριαρχία. Η ταινία φιλοδοξεί να αποτελέσει μια γροθιά στο στομάχι στους ψηφοφόρους του Ομπάμα που τώρα ψήφισαν Τραμπ και θεωρούν ξεπερασμένους τους στόχους του κινήματος «black lives matters»
«Έχετε ποτέ γνωρίσει κάποιον μαύρο που δεν δουλεύει για σας;» φωνάζει ο πρωταγωνιστής όντας ο μοναδικός μαύρος σε ένα πάρτι λευκών. Η επιτυχία της ταινίας έγκειται στο ότι αποφεύγει τον χαρακτήρα κατήχησης μέσα από το χιούμορ αλλά και τη φόρμουλα μιας ταινίας τρόμου που ωστόσο αναδεικνύει κοινωνικά ζητήματα. Αν στόχος της ταινίας ήταν να αναταράξει τα νερά, το πέτυχε.
Αναταραχή προκάλεσε και η επιλογή βρετανού μαύρου ηθοποιού για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, η οποία αντιμετωπίστηκε αρνητικά από το αφροαμερικανικό κατεστημένο του Χόλιγουντ. Ο διάσημος ηθοποιός Σάμιουελ Τζάκσον έφτασε στο σημείο να υποστηρίξει ότι ένας μαύρος που μεγάλωσε στη Βρετανία δεν μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει να ζεις τον ρατσισμό στις ΗΠΑ και ότι θα προτιμούσε έναν συμπατριώτη του για τον ρόλο. Ο Ντάνιελ Καλούγια απάντησε ότι ο ρατσισμός είναι οικουμενικό φαινόμενο και δεν αφορά μόνο την αμερικανική κοινότητα.